လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၅သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
၂၀၂၅နံၣ်, လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၄သီအနံၤန့ၣ် ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်ယၢၤကမံးတံၥ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဒုးသ့ၣ်ညါဆူ ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤတဖၣ် ဘၣ်ဃး မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤတခါအဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤအံၤ န့ၢ်အါန့ၣ်ဒံးခံနံၣ်လံလၢကမၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်သ့တူၢ်တၢ် ဒီးခီၣ်ဆၢတၢ်ကသုၣ်ကသံးဒီး မၤဂ့ၤထီၣ်ခီၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် အတၢ်ယူၥ်ကၢလၢကီၢ်သူလ့ၤဒီဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်အဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကတီၢ်ဃီ ဒ်ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဖဲလၢဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကူၥ်လိၥ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးဘၣ်ဃး တၢ်ကသုၣ်ကသံး(COP)အသိးလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢကီၢ်သူလ့ၤပူၤစ့ၢ်ကီးပၥ်လီၤသးကျၢၤမူစုဒီးဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ခီၣ်ဆၢက့ၤ တၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်ဆီတလဲတဖၣ်အဂ့ၢ် လံၥ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤအံၤ မ့ၢ်၀ဲတၢ်ဖီလၥ်ဆူတၢ်ဖီခိၣ်(Bottom-up)ဂံၢ်ခီၣ်ထံးအတၢ်မၤဘၣ်ဃးတၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤအတကွီၢ်တခါလၢ အပၣ်ဃုၥ်ဒီး ပှၤထူလံဖိလုၢ်လၢ်ထူသနူဒ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်မၤတ့ၢ်၀ဲတဖၣ်, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တကီၣ်ခါဒီးခါဆူညါတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကမံၥ်, , သ့ၣ်ပှၢ်, လီသဟီၣ်ဖီလ်စံၣ်တဖၣ်, လီၢ်က၀ီၤပှၤထူလံၤဖိ, ဒီးကရၢသဘျ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤတခါအံၤမ့ၢ်၀ဲတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးတၢ်မၤစှၤလီၤတၢ်ကသုၣ်ကသံးအဆိကတၢၢ်တခါလၢဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဒီးပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအီၤလၢ လီၢ်က၀ီၤကလုၥ်ဒူၣ်တၢ်ကရၢကရိခၢကီၢ်ပယီၤအပူၤအဂ့ၢ် ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကးဘၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးစုလီဆိလၢအဆိကတၢၢ်ထဲတခါဧိၤလၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤ,လၢပၥ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ဒိတၢ်တဲၥ်ဘၣ်ဃးပှၤထူလံၥ်ဖိဒီးကလုၥ်ဒူၣ်ဖိအတၢ်ပၢတၢ်ပြးဆူတၢ်လီၢ်အဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒီး ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပၥ်ကဲအါဒီးလၢတၢ်သးစွံကတုၤအပူၤ ဃ့ထီၣ်ဆူထံဂုၤကီၣ်ဂၤ, တၢ်ကရၢကရိလၢဟူးဂဲၤဘၣ်ဃးခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်သနၢၣ်, ဒီးတၢ်ကရၢကရိအဂုၤအဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢၣ်တဖၣ်လၢကပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဒီးခံခီယၢၤပၤတၣ်ထဲသိးတုၤသိးဘၣ်ဃးကီၢ်သူလ့ၤမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တၢ်ကသုၣ်ကသံးတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤအပူၤအံၤအဂ့ၢ်ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်ဒီးန့ဆၢတၢ်အိၣ်ယၢၤကမံးတံၥ် ဘိးဘၣ်ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
