လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အံၤ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲကဖံးမၤတၢ်လၢဖိးသဲစးအဂီၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ယံၤသၢနွံ စးထီၣ်လၢ တလါအံၤလါအီးကထိဘၢၣ် ၁၈သီအနံၤန့ၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢ တးကီၢ်ရ့ၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤသၢဘ့ၣ်အပူၤ ကီၢ်ပယီၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ် ကစးထီၣ်နုၥ်လီၤမၤတၢ်သ့လံအဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢကဖံးမၤတၢ်အဂီၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ တလါအံၤအတီၢ်ပူၤ ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဟဲထၢ၀ဲစရီဖဲ မဲၢ်လး, အိဖၠၣ်ဒီး နိၣ်ဖိဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤ ၃ဘ့ၣ်အပူၤအဆၢကတီၢ် ပှၤလၢဟဲတီၣ်ထီၣ်စရီအိၣ်ထီၣ်၀ဲ ၁၉, ၀၀၀ဘျဲၣ်ဒီးတၢ်သမံသမိးတ့ၢ်လံ တပတီၢ်၀ံၤတပတီၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၈သီအနံၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ နုၥ်လီၤဖံးမၤတၢ်ကသ့အဂီၢ် ရဲၣ်ကျဲၤ၀ဲအဂ့ၢ် ကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကမံးတံၥ် နဲၣ်ရွဲၣ် စီၤပှဲၤစ့ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သမံသမိး၀ဲဆူၣ်ချ့တဖၣ်, တၢ်ဘၣ်လိၥ်ဖိးဒ့ဒီးတၢ်မၤအိၣ်တအိၣ်သမံသမိး၀ဲ, ရဲၣ်ကျဲၤမၤ၀ဲတၢ်မၤအကျဲသနူတပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ်၀ံၤ တၢတဖုန့ၣ် ကစးထီၣ်နုၥ်လီၤမၤတၢ်လၢ ထံပီၤတၢ်မၤ, တၤသူတၤသၣ်တၢ်မၤ, တၢ်ကူတၢ်ကၤဒီး စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အပူၤအဂ့ၢ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဟဲကိး၀ဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤတဖၣ်အပူၤ၀ံၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးစရီလီၤတံၢ်တခီတၢ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒံးဘၣ်အဂ့ၢ်, မ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီအဃိ တၢ်လ့ၤလိၤဟးထီၣ်အဂီၢ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂုၤအဂၤတဖၣ်အိၣ်၀ဲအဂ့ၢ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢအိၣ် မဲၣ်ဟီၣ်စီၣ်, တး, ကၣ်ခၠးနးဘူၣ်ရံၣ်, ရးခၠးဘူၣ်ရံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤ အိၣ်၀ဲ(၉)ဘ့ၣ်၀ံၤ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိခဲလၢၥ်အိၣ်၀ဲ အကလီၢ်ဃၣ်ဃၣ်ဒီးဖဲန့ၣ်အကျါတ၀ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ် တၢ်ပၥ်ပနီၣ်စရီတဖၣ်အပူၤ ပှၤလၢသးနံၣ်အိၣ် ၁၈နံၣ်တုၤ၆၅နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်၀ဲ ၄၀,၀၀၀ဘျဲၣ်၀ံၤ အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် နုၥ်လီၤမၤတၢ်သ့လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ယံၤ၁နံၣ်သ့အဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ဆၢဟီၣ်က၀ီၤတၢ်ဒုးတဖၣ်အဃိ ကညီ, ကရ့ၣ်နံၣ်ဒီးလီၢ်က၀ီၤကလုၥ်ဒူၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဆူ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤဒီး ဟဲအိၣ်၀ဲလၢ ကီၢ်ဆၢအိၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်၄ဘ့ၣ်အပူၤ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤ ၉ဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ယံၤထီၣ်လံ ယၤဖှိၣ်တ၀ၥ်ဃၣ်ဃၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်၀ဲလၢ ကဖံးမၤဘၣ်တၢ်အဂီၢ်လၢ ယံၤဆံယၤဖှိၣ်ဘျဲၣ်ဘၣ်ဆၣ် တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲဘၣ်ဒီး ခီဖျိအမဲရကၤပတုၥ်ကွံၥ် တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်အဃိ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤတဖၣ်အပူၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, ကသံၣ်ကသီတဖၣ် ကၤထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ပျဲအဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ပၥ်လီၤ၀ဲ စံၣ်စိၤနုၥ်တၢ်ဆၢတဲၥ်အံၤအဖီခိၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဘၣ်ထွဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိဂ့ၢ်၀ီ၀ဲၤဒၢး(UNHCR)ဒီး တၢ်ကရၢကရိအဂုၤအဂၤတဖၣ် တူၢ်လိၥ်မုၥ်သဂၢၢ်၀ဲအဂ့ၢ် ထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
