လါအီကူၥ်(၂၈)သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိလၢ ဟဲအိၣ်ဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤယံၤထၢတဖၣ် ကဟ့ၣ်တၢ်ပျဲကဖံးမၤတၢ်အဂီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ဆၢတဲၥ်လီၤ၀ဲဖဲလါအီကူၥ်(၂၆)သီအနံၤဒီးဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဆၢတဲၥ်အံၤအဖီခိၣ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဘၣ်ထွဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိဂ့ၢ်၀ီအ့ၣ်ကၠ့ၣ်စံၣ်(UNHCR)တူၢ်လိၥ်မုၥ်၀ဲ၀ံၤကၠီၣ်တဲၣ်မုၥ်ကျိၤ၀ဲၤကွၢ်အဂီၢ်ကဟဲကဲထီၣ်က့ၤတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတခါအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကတီၢ်ခဲအံၤ ကၠီၣ်တဲၣ်-ပယီၤကီၢ်ဆၢ တစိၢ်တလီၢ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤတဖၣ်အပူၤ လၢဆံယၤဖှိၣ်တဖၣ်အပူၤ ပှၤလၢပၥ်တ့ၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိ အိၣ်၀ဲ(၈၁၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်၀ံၤ ဖဲန့ၣ်အကျါ တ၀ၥ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် အိၣ်ဖျဲးထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢဒဲက၀ီၤတဖၣ်အပူၤ၀ံၤ ဘၣ်ဒိသန့ၤအိၣ်မူ၀ဲအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးတၢ်မၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
UNHCR အကၠီၣ်တဲၣ်ဂ့ၢ်၀ီ ခၢၣ်စး Tammi Sharpe စံး၀ဲလၢ တၢ်သနူအသီ တခါအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဆီတလဲတခါအဂ့ၢ်ဒီး တၢ်ဆၢတဲၥ်အံၤန့ၣ် မၤစၢၤ၀ဲဒ်သိး ပှၤဒဲက၀ီၤဖိတဖၣ်ကဆၢထၢၣ်လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲအခီၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တကးဘၣ် တၢ်ဘၣ်ဘျူးအိၣ်စ့ၢ်ကီး လီၢ်က၀ီၤမုၥ်ကျိၤ၀ဲၤကွၢ်အဂီၢ်၀ံၤ ကမၤဆူၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး ကၠီၣ်တဲၣ် အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အယံၥ်အထၢအဂီၢ်အဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်ဒိးစူးကါ၀ဲပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကံၢ်အစီန့ၣ်ပၢၤဃၥ်၀ဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးဂ့ၢ်၀ီတဖၣ်တကးဘၣ်တၢ်ဆၢတဲၥ်၀ဲအံၤတၢ်ဘျၢလီၤတခါလၢအိၣ်ဒီးတၢ်တိၥ်ကူၣ်ကျဲၤအပူၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးအဂ့ၢ် “Ms. Sharpe စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးအခဲအံၤ ကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိလၢ အိၣ်ဖဲကီၢ်ဆၢဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲကဖံးမၤဘၣ်တၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီဒီး တၢ်ကထုးထီၣ်န့ၢ် ကဖံးမၤဘၣ်လံၥ်တၢ်ပျဲ လံၥ်အုၣ်သး (၄၂၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်အဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
UNHCRတခီ ဖဲမဟါတၢ်ဆၢတဲၥ်န့ၣ် ခီဖျိပၣ်ဃုၥ်ဒံးဒၣ် ပှၤနီၣ်ဂံၢ်လၢအိၣ်ဒီးအဒူၣ်အဆၢတခါဒံးလီၤအဃိ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ကပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်ကန့ၢ်ကသ့အဂီၢ် ကဆဲးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ်, တၢ်မၤဖျါထီၣ်သနူအသီအံၤအပူၤ ကမၤစၢၤ၀ဲကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်အဂီၢ် အိၣ်ကတီၤဆိပၥ်သးထီဘိအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤ ဟဲဟးထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်စၢၤဘၣ်တီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်တၢ်ပတုၥ်ကွံၥ် တၢ်ဟ့ၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤစံၣ်သုးပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်အဃိ ကၠီၣ်တဲၣ်အတၢ်ဆၢတဲၥ်တခါအံၤန့ၣ် ကျဲသနူလၢဘၣ်ထွဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဂ့ၢ်၀ီန့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်လၢ အယံၥ်အထၢဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်အဃိ ဟဲကဲထီၣ်၀ဲ လီၢ်က၀ီၤပူၤ ဒိဂ့ၤတဲၥ်ဘၣ်တခါသ့အဂ့ၢ် UNHCRထံၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ တၢ်ဘိးးဘၣ်ရၤလီၤတခါအံၤန့ၣ် ဘၣ်စၢၤဘၣ်တီၤစ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤရိၣ်ဟ့ၣ်ကၠၣ်ဖိဒီဒူၣ်ဒီထၢလၢဘၣ်ဃ့ၢ်ဖျိးကွံၥ်လၢ ရၢၢ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤ အမုၢ်နံၤဆၢက့ၤပှဲၤထီၣ် (၈)နံၣ်လံအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အတၢ်ပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးကန့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ် ဃ့ထီၣ်ဃၥ်၀ဲဆူ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.