လါယနူၤအါရံၤ(၂၁)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
လါယနူၤအါရံၤ(၂၀)သီအနံၤန့ၣ် တၢ်မၤ၀ဲအမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်(၄၇)ဂၤတဂၤ ကီၢ်ခိၣ်ဒီၣ်နၢၤထြဲး ကဲထီၣ်ကီၢ်ခိၣ် ဆိၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဖဲအမဲရကၤကီၢ်စၢဖှိၣ်, ၀့ၢ်ခိၣ်၀ၣ်ရှ့ၣ်တၣ်ဒံၣ်စံၣ်, ဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢတၢ်မၤ၀ဲမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဆၢကတီၢ် ပှၤလၢအတူၢ်လိၥ်ပၥ်သးထြဲးတဖၣ် ဟဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ၀ဲအသိး ပှၤလၢထီဒါအီၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟဲပၥ်ဖျါတၢ်ပၥ်သးအဂ့ၢ် တၢ်ထံၣ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
LGBTဂ့ၫ်၀ီ,ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်မၤလီၤတဲာ်ဟုးသးခွဲးယာ်တဖၣ်န့ၣ် ရံၣ်ပၣ်ပလံၣ်ကၣ် ကဘၣ်လီၤတၫ်ဘျၢ၀ံၤ ဟ့ၣ်တၫ်ခွဲးတၫ်ယာ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးမိၫ်လုၫ်ပၫ်လၫ်တၫ်ထံၣ်တဖၣ် တၫ်ထံၣ်ဘၣ်လၢအိၣ်ဃူ ဒီၣ်နၢၤထြဲးန့ၣ်လီၤ.
အပူၤကွံာ်တဘျီ ဟံးန့ၫ်မူဒါဒ်ကီၫ်ခိၣ်အဆၢကတီၫ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်ဟ့ၣ်တၫ်ခိတၫ်သွဲတဖၣ်န့ၣ် မၤစှၤလီၤန့ၫ်၀ဲမုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၫ်မၤဆံးဆံးဖိတဖၣ်ဒီးတဒိၣ်တဆံးတဖၣ် တၫ်ခိတၫ်သွဲ,ကျိာ်စ့အပှ့ၤကလံၤတဖၣ် ပၢၤအတီၤဃာ်၀ဲပာ်ဃုာ် ဂ့ၫ်ခီၣ်ထံးတၫ်အိၣ်ဆိးအီၣ်အီတၫ်အိၣ်သး ဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့အဖီခိၣ် ဆၢတဲာ်၀ဲလၢဟ့ၣ်ထရၢးတၫ်ဖးအဂ့ၫ် ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိလၢဆီၣ်ထွဲတြဲးတဖၣ်တဲ၀ဲလီၤ.
ခိၣ်ဘံး(၁၉)တၫ်ဆါ၀ံၤအလီၫ်ခံ ပနံာ်အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်ထီၣ်,ကျိာ်စ့အလုၫ်ပှ့ၤလီၤ,မုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်လီၤ,ထံဂုၤကီၫ်ဂၤတၫ်တဂၢၫ်တကျၢၤအဃိ ဘၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ စ့ပာ်ကီၤအါမး,တရူးအဂံၫ်အဘါဆူၣ်ထီၣ်အဃိ ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံး ကီၫ်ခိၣ်ဘဲၣ်တၣ်ပဒိၣ်ပၢတၫ်အစိၤန့ၣ် တၫ်အိၣ်သးအိၣ်ထီၣ်တုၤဒၣ်လဲၣ်လၢ စ့ပာ်ကီၤတၫ်လိၣ်ဘၣ်ဘူးကလၢၤဘၣ်အသးလီၤ.
တၫ်ဂ့ၫ်တဖၣ်လၢ ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်၀ဲတန့ၫ်တဖၣ်အံၤ လၢထြဲးအဂီၫ်ကဲထီၣ်တၫ်ဂံၫ်ဆူၣ်တခါ၀ံၤ ဖဲအပူၤကွံာ် တၫ်ဃုထၢန့ၣ် ထြဲးမၤနၢၤတၫ်လီၤ.
ဖဲ၂၀၁၆နံၣ်တုၤ၂၀၁၂၀နံၣ် ထြဲးကဲတ့ၫ်ကီၫ်ခိၣ်အစိၤ တၫ်ဘျၢတဖၣ် တၫ်မ့ၫ်ကွၫ်ကဒါက့ၤန့ၣ် အမဲရကၤ ပတုာ်ကွံာ် ကျိာ်စ့တၫ်ဆီၣ်ထွဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ဆူၣ်ချ့ကရၢ(WHO),ကွၫ်လီၤဒၣ်ထဲ အမဲရကၤ ထံလီၫ်ကီၫ်ပူၤ၀ံၤ သူ၀ဲတၫ်ဘျၢလၢ အမဲရကၤကအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်ချၢနီၫ်ဂံၫ်(၁)တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၫ်စံးအၢစံးသီ လၢအ၀ဲတၫ်ကွာ်ကပၤကွံာ် ထံဂုၤကီၫ်ဂၤဂ့ၫ်၀ီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢကတီၫ်အံၤ Project 2025 လၢဘၣ်ထွဲဒီးပှၤသုးလီၫ်သုးကျဲနုာ်လီၤအိၣ်ဆိးဂ့ၫ်၀ီအံၤ တမ့ၫ်တၫ်ဆီတလဲ ကအိၣ်နီတမံၤ ဒ်သိးအပူၤကွံာ်ထြဲးကဲကီၫ်ခိၣ်အဆၢကတီၫ်အဂ့ၫ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၫ်တဖၣ် တယာ်ဃာ်၀ဲ၀ံၤ ကီၫ်ခိၣ်ထြဲးမ့ၫ်မၤနၢၤတၫ်န့ၣ် ကီၫ်ပယီၤပာ်ဃုာ် ထံကီၫ်လၢလိၣ်ဘၣ်အမဲရကၤပဒိၣ်အတၫ်မၤစၢၤတဖၣ် ကဒိးန့ၫ်ဘၣ်တၫ်မၤစၢၤအဂီၫ် တၫ်မုၫ်လၫ်စှၤဒိၣ်မးအဂ့ၫ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၫ်တဖၣ် တယာ်၀ဲလီၤ.
ထြဲးနၢၤအဃိ ပြၢလိာ်အသးဒီးတရူးလၢမုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တကပၤအဃိ ကီၫ်ပူၤပနံာ်အပှ့ၤကလံၤ ကအါထီၣ်အသိး,လၢထံဂုၤကီၫ်ဂၤစ့ၫ်ကီး ဘၣ်ထွဲတၫ်ကူၣ်လဲၫ်မၤကၤTrade Warတၫ်ဂ့ၫ်ကီ အၢထီၣ်၀ဲသ့အဂ့ၫ် တၫ်တယာ်၀ဲအိၣ်စ့ၫ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
