ကီၫ်ပယီၤပိာ်မုၣ်ကရၢ ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲလၢ သုးကီၣ်ကးအဃိ(၁)လါအတီၫ်ပူၤ ပိာ်မုၣ်(၇၀)ဂၤဘျဲၣ် ဘၣ်သံအဂ့ၫ်

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ်(၇)သီ,၂၀၂၄နံၣ်

လါအီးကထိဘၢၣ်အပူၤ သုးကီၣ်ကးအတၫ်ဒုးတဖၣ်အဃိ ထံကီၫ်ဒီတဘ့ၣ်ပိာ်မုၣ်(၇၁)ဂၤဘၣ်သံ၀ံၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး(၄၀)ဂၤဘျဲၣ်အဂ့ၫ် ကီၫ်ပယီၤပိာ်မုၣ်ကရၢ ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲလီၤ. တအါပိာ်မုၣ်ကရၢစ့ၫ်ကီး တဲ၀ဲလၢ တၫ်သဘံၣ်ကဘုၣ် ကဲထီၣ်လီၫ်က၀ီၤတဖၣ်အပူၤ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်တၫ်ဘံၣ်တၫ်ဘၢတအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

သုးကီၣ်ကးန့ၣ် လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ် ပှၤကမၣ်ပှၤဂ့ၫ်၀ီခွဲးယာ်တပယူာ်ဃီအဃိ ပိာ်မုာ်တဖၣ် လၢမုာ်ခွါသွံၣ်ထံ တၫ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်,ပှၤဂ့ၫ်၀ီခွဲးယာ်အဂၤလၢမၤကမၣ်၀ဲတဖၣ်ပာ်ဃုာ် ကိးမုၫ်နံၤဃၣ်ဃၣ် သးသမူတဖၣ်ဘၣ်လီၤမၫ်ကွံာ်၀ဲအဂ့ၫ် ကီၫ်ပယီၤပိာ်မုၣ်ကရၢတဲ၀ဲလီၤ.

ဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၫ်(၅)သီအနံၤ ကီၫ်ပယီၤပိာ်မုၣ်ကရၢ ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲလၢ ၂၀၂၄နံၣ်,လါအီးကထိဘၢၣ်(၁)သီနံၤတုၤ လါအီးကထိဘၢၣ်(၃၁)သီအနံၤ ထဲတလါအတီၫ်ပူၤ သုးကီၣ်ကးအတၫ်ဒုးတဖၣ်အဃိ လၢထံကီၫ်ဒီတဘ့ၣ် ပိာ်မုၣ် (၇၁)ဂၤဘၣ်သံ၀ံၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး(၄၄)ဂၤအဂ့ၫ်,လၢကကျါ ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်ကဘံၣ်သဘုၣ်အဖီခိၣ် ပှၤလၢဘၣ်တၫ်မၤ တရီတပါအီၤခီဖျိ မုၣ်ခွါသွံၣ်ထံဖံးညၣ် ပာ်ဃုာ်(၄)ဂၤ၀ံၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး(၅)ဂၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢဘၣ်သံဒီးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၫ်လၢယိၤဒိၣ်ကီၫ်စဲၣ်,တလၢၤကီၫ်စဲၣ်,စကဲကီၫ်ခီ,ပကွ့ကီၫ်ခီပာ်ဃုာ် ကီၣ်ဆၣ် (၁၁)ဘ့ၣ်အပူၤ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်၀ံၤ ကလံၤကျါတၫ်ခးလီၤတၫ်တဖၣ်,တၫ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်, ဘၣ်တၫ်မၤသံမၤ၀ီ, တၫ် ဒုးဃီၤလၢဒြိ,ဘၣ်တၫ်ခးသံ,ဘၣ်လၢဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၫ်,တၫ်ဒုးအကျါ ဘၣ်လၢကျိချံ, တၫ်ဒွဲၣ်အူမၤသံ, ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်သ ဘံၣ်သဘုၣ် မုၣ်ခွါသွံၣ်ထံဖံးညၣ် တၫ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်အဃိ ဘၣ်သံ၀ဲအဂ့ၫ် ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤ.

တၫ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၫ် လၢထံဂုၤကီၫ်ဂၤကန့ၫ်အဂီၫ် ပမၤနီၣ်မၤဃါဃာ်၀ဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၫ် ကီၫ်ပယီၤပိၣ်မုၣ်ကရၢ နွဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၫ် နီၫ်ခ့ၣ်စါထွ့ တဲ၀ဲလီၤ.

“သုးကီၣ်ကး အကျိဖးဒိၣ်ဒီးကလံၤကျါတၫ်ခးလီၤတၫ်တဖၣ်အဃိ ပိာ်မုၣ်လၢအသးသမူဘၣ်လီၤမၫ်ကွံာ်တဖၣ်, မၤ၀ံ စိာ်တီဆှၢအဃိ ပိာ်မုၣ်လၢ ဘၣ်တၫ်မၤဆူးမၤဆါ၀ံၤ တၫ်မၤသံတဖၣ်,ပိာ်မုၣ်လၢဘၣ်တၫ်ဒွဲၣ်အူသံတဖၣ်ဒီး လၢကျဲအ ကလုာ်ကလုာ် တၫ်မၤအၢမၤသီတဖၣ်လၢ သုးကီၣ်ကးမၤ၀ဲဒၣ်အံၤ ကပတုာ်ကွံာ်အဂီၫ် ကျိၤကျဲလၢပမၤသ့အသိး က မၤထွဲကဒီး၀ဲန့ၣ်လီၤ.တၫ်မၤကမၣ်တဖၣ်အဂီၫ် တၫ်ဟံးမူဟံးဒါတၫ်တူၫ်မူတူၫ်ဒါကအိၣ်ထီၣ်အဂီၫ် ကမၤ၀ဲအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၫ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၫ်အီၤလၢ ထံဂုၤကီၫ်ဂၤတၫ်ဘျၢသဲစးတဖၣ်ကန့ၫ်အဂီၫ် တၫ်မၤနီၣ်မၤဃါတၫ်ဂ့ၫ်တဖၣ် လၢအကျိၤအ ကျဲဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၫ်န့ၣ်လီၤ.”

ထံဂုၤကီၫ်ဂၤတကပၤ သုတပာ်ပနီၣ် သုးကီၣ်ကးလၢမၤကမၣ် သုးကွီၫ်မ့ၣ်တၫ်မၤကမၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၫ် ဆီၣ်တခူထီၣ်၀ဲအဂ့ၫ် ကီၫ်ပယီၤပိာ်မုၣ်ကရၢ နွဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ နီၫ်ခ့ၣ်စါထွ့တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.

“ကထံၣ်လိာ်သးဒီးထံဂုၤကီၫ်ဂၤ၀ံၤ ထံဂုၤကီၫ်ဂၤပဒိၣ်တဖၣ် သုတပာ်ပနီၣ်သုးကီၣ်ကး တၫ်ဂ့ၫ်တဖၣ်အဂီၫ်,၀ံၤအလီၫ်ခံ ကလံၤကျါတၫ်ခးလီၤတၫ်တဖၣ်သုတအိၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၫ်,ပှၤမၤမုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဒီးသုးကီၣ်ကးကပတုာ်ကွံာ်တၫ်ဂ့ၫ်တဖၣ်အဂီၫ် တကးဘၣ် ပှၤတ၀ၢတၫ်မၤစၢၤတဖၣ် ကတုၤဆူ ပှၤလၢလိၣ်ဘၣ်နီၫ်နီၫ်တဖၣ်အိၣ်အဂီၫ် ပာ်ဃုာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.”

သုးကီၣ်ကးအတၫ်မၤသံမၤ၀ီတဖၣ်အဃိ ဖဲပိာ်ခွါတဖၣ် ဃ့ၫ်ပူၤဖျဲးသးအကတီၫ် ပိာ်မုၣ်လၢအိၣ်တ့ၫ်လၢဟံၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိဆါအဂ့ၫ် ယိၤပှၤဂ့ၫ်၀ီခွဲးယာ်ကရၢ ပှၤတဲတၫ်ပၢ ယ့လယါဟၣ်(ယိင်းလျန်းဟန်)တဲ၀ဲလီၤ.

“ပ၀ဲပိာ်မုၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိဆါ၀ဲလီၤ.လီၤဆီဒၣ်တၫ်လၢယိၤဒိၣ်ကီၫ်စဲၣ်န့ၣ် ပိာ်ခွါတဖၣ်လဲၤမၤတၫ်လီၤ. စံၣ်ပျီတၫ်မၤမ့ၫ်ဂ့ၤ, တၫ်မၤအဂၤမ့ၫ်ဂ့ၤလီၤ.ဖဲသုးကီၣ်ကးဟဲထၢသုးအကတီၫ် ပိာ်ခွါတဖၣ်ဃ့ၫ်ဖျိးကွံာ်လီၤ.အါတက့ၫ် ပိာ်ခွါတဖၣ်တအိၣ် လၢဟံၣ်ဘၣ်.တၫ်န့ၣ်အဃိ မူဒါလီၤဘၣ်၀ဲလၢ ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ကဟုကယာ်ဖိဒီးကွၫ်ထွဲဟံၣ်ဃီတဖၣ်အဃိ ပိာ်မုာ် တဖၣ် ဘၣ်ဒိဆါမးအဂ့ၫ် ယထံၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.”

သုးဂ့ၫ်၀ီတၫ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်,ဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်ဒီးသူၣ်က့သးပှၫ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိဆါအါကတၢၫ်အဃိ ဘီမုၫ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒီးထံဂုၤကီၫ်ဂၤတဖၣ် တၫ်အံၤအဖီခိၣ် လိၣ်လၢကဟ့ၣ်တၫ်ဆီၣ်သနံး ဟံးန့ၫ်ဂ့ၫ်၀ီအဂီၫ်အဂ့ၫ် ပိာ်မုၣ်ကရၢတကပၤတဲ၀ဲလီၤ.

တၫ်မၤစၢၤထံရူၫ်ကီၫ်သဲးပှၤလီၤဃိၣ်ဖိကရၢ AAPP အတၫ်မၤနီၣ်မၤဃါအဖီခိၣ်စ့ၫ်ကီး လါအီးကထိဘၢၣ်အပူၤ လၢထံကီၫ်ဒီတဘ့ၣ်အပူၤ ပိာ်မုၣ်လၢတၫ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤအိၣ်ထီၣ်(၁၂)ဂၤ အဂ့ၫ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢသုးဟံးန့ၫ်ဆူၣ် ထံကီၫ်တၫ်စိ တၫ်ကမီၤ တူၤ ၂၀၂၄နံၣ်, လါအီးကထိဘၢၣ်(၃၁)သီနံၤအတီၫ်ပူၤ လၢထံကီၫ်ဒီတဘ့ၣ် ပိာ်မုၣ်ခဲလၢာ်(၅,၇၂၉)ဂၤ ဘၣ် တၫ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်၀ဲအဂ့ၫ် AAPP ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဃာ်၀ဲလီၤ.

ဘီမုၫ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အလါအီးကထိဘၢၣ် တၫ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲလၢ ကီၫ်ပယီၤဒီတဘ့ၣ်အပူၤ စုက၀ဲၤ တၫ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဒီးန့ဆၢၣ်တၫ်တတၢၣ်တနါတဖၣ်အဃိ ပှၤဘၣ်ပာ်တ့ၫ်တၫ်အိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲ အိၣ်၀ဲ(၃)ကကွဲၫ်ဘျဲၣ် အဂ့ၫ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.

Ref: VOA