လါမးရှး (၁)သီ, ၂၀၂၄နံၣ်
ကီၫ်မလ့ၡါအပူၤ ကီၫ်ပယီၤပှၤမၤတၫ်ဖိလၢ တဖိးသဲစးသ့ၣ်တဖၣ် တၫ်ကီတၫ်ခဲဘၣ်ဒီး တၫ်မ့ၫ်အဲၣ်ဒိးက့ၤဆူ အိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲန့ၣ် တၫ်ဟဲဟ့ၣ်လီၤကျိာ်စ့လၢ မလ့ၡါပှၤပၢဆှၢပှၤနုာ်လီၤဟးထီၣ်၀ဲၤဒၢး(မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရုံး)၀ံၤ တၫ်က့ၤ၀ဲန့ၫ်အဂ့ၫ် ကွၣ်လၣ်လဲၣ်ပူၣ် ကီၫ်ပယီၤမီၫ်သီ၀ဲၤဒၢး ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါဃာ်၀ဲ ဖဲမဟါအနံၤန့ၣ်လီၤ.
မလ့ၡါအပူၤ ကီၫ်ပယီၤပှၤမၤတၫ်ဖိလၢ တဖိးသဲစးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၫ် မလ့ၡါပဒိၣ် ထိၣ်ကဆှၣ်လီၤကတီၫ်(ဖြေလျှော့ကာလ)လၢအမ့ၫ် ၂၀၂၄နံၣ် လါမးၡး(၁)သီဒီး တုၤလီၤလၢ လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်(၃၁)သီနံၤအတီၫ်ပူၤ တၫ်ကဘၣ်လဲၤဟ့ၣ်လီၤ၀ဲ ရ့က့း(ရင်းဂစ်) (၅၀၀)ဖဲ လဝက၀ဲၤဒၢး၀ံၤ က့ၤဆူကီၫ်ပယီၤလၢအဖိးသဲစး ခီဖျိလၢကလံၤကျဲသ့၀ဲအဂ့ၫ် ပာ်ဖျါဃာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိလၢ အဲၣ်ဒိးက့ၤဆူအိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲတဖၣ်အံၤ ကလိၣ်၀ဲလံာ်ခီကီၫ် မ့တမ့ၫ် လံာ်တၫ်အုၣ်ခီၣ် (CI)ဒီး ကဘီယူၤလံာ်ပျဲတဖၣ်၀ံၤ တၫ်လဲၤဟ့ၣ်လီၤစ့မ့ၫ်၀ံၤအလီၫ်ခံ (၁၄)သီအတီၫ်ပူၤ တၫ်ကက့ၤဘၣ်ဆူၣ် အအိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
လၢတၫ်န့ၣ်အဃိ ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိလၢ လံာ်ခီကီၫ်တအိၣ်ဒံးဘၣ်တဖၣ်အံၤ နီၫ်ကစၫ်ဒၣ်၀ဲ ဟဲမၤလံာ်တၫ်အုၣ်ခီၣ်(CI)ဖဲ ကီၫ်ပယီၤ မီၫ်သီ၀ဲၤဒၢး၀ံၤ မ့မ့ၫ်ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိန့ၣ် တၫ်ကထုးထီၣ်လံာ်တၫ်အုၣ်ခီၣ်အဂ့ၫ် မီၫ်သီ၀ဲၤဒၢး ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါဃာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
မလ့ၡါပဒိၣ်ထိၣ်ကဆှၣ်လီၤတၫ်ဆၢကတီၫ် မလ့ၡါထံကီၫ်ပူၤ ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိလၢဘၣ်တၫ်ကီတၫ်ခဲတဖၣ်၀ံၤ အိၣ်ဆိးအဂီၫ်လ့ၤတက့ၤတဘၣ်လီၫ်ဘၣ်စးလၢၤဘၣ် က့ၤဆူအိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲသ့ဒီး ခီဖျိလၢကမျၢၫ်တၫ်ဘၣ်ကဲသုးတၫ်ဘျၢအဃိ ပှၤသးစၫ်အါတက့ၫ် တက့ၤဆူအိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲဘၣ်အဂ့ၫ် ပှၤကီၫ်ပယီၤဖိလၢ အိၣ်ဖဲကီၫ်မလ့ၡါတဂၤ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“မ့တမ့ၫ်လၢ မ့အီၣ်လဲၣ်အဃိဘၣ်န့ၣ် တၫ်တီၣ်ထီၣ် CI ၀ံၤ က့ၤလၢဟံၣ်န့ၫ်လံ. တၫ်တီၣ်ထီၣ် Permit တချုးဆၢချုးကတီၫ်ဘၣ်. တၫ်တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်အဃိ မလ့ၡါကီၫ်ပူၤ တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဘၣ်လီၫ်ဘၣ်စးဘၣ်. ပှၤလၢအိၣ်တဘၣ်လီၫ်ဘၣ်စးလၢၤဘၣ်တခီ တၫ်တီၣ်ထီၣ် CI ၀ံၤ က့ၤန့ၫ်လံ“အဂ့ၫ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၫ်ပယီၤပှၤမၤတၫ်ဖိလၢတဖိးသဲစးတဖၣ် ဟဲအါထီၣ်အဃိ မလ့ၡါပဒိၣ်တပၤ ထိၣ်ကဆှၣ်လီၤန့ၫ်၀ဲ၀ံၤ ဒ်သိးတၫ်က့ၤဆူအိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲကန့ၫ်အဂီၫ် ကီၫ်ပယီၤ မီၫ်သီ၀ဲၤဒၢးစ့ၫ်ကီး ထုးထီၣ်န့ၫ်၀ဲ CI အဂ့ၫ် ပှၤမၤပှၤဂ့ၫ်၀ီဖိလၢ အိၣ်ဖဲမလ့ၡါတဂၤ တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“မလ့ၡါထံကီၫ် တၫ်ပျဲက့ၤလၢ ကျဲဒ်အံၤန့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၫ် မီၫ်သီ၀ဲၤဒၢး ထုးထီၣ်န့ၫ် လံာ်တၫ်အုၣ်ခီၣ် CI တခီ အိၣ်ပာ်စၢၤလၢအပူၤကွံာ်လီၤ. ပှၤမၤတၫ်ဖိ ဟဲအါထီၣ်အါအါဂီၫ်ဂီၫ်အဃိလီၤ“ အဂ့ၫ် အ၀ဲတဲန့ၣ်လီၤ.
မလ့ၡါထံကီၫ်ပူၤ တုၤလီၤလၢ ၂၀၂၂နံၣ်အတီၫ်ပူၤ ခီကီၫ်ပှၤမၤတၫ်ဖိ အိၣ်ထီၣ်တုၤ (၂.၂)ကကွဲၫ်၀ံၤ ပှၤမၤတၫ်ဖိလၢတဖိးသဲစးစ့ၫ်ကီး ဟဲအါထီၣ်၀ဲအဂ့ၫ် တၫ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ထံဂုၤကီၫ်ဂၤပှၤမၤတၫ်ဖိကရၢတဖၣ် အတၫ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ
ref:daweiwatch
