လါယူၤ(၁၀)သီ, ၂၀၂၄နံၣ်
၂၀၂၃နံၣ်အပူၤ အိၣ်လဲတၫ်လံၣ်တၫ်လီကျိာ်စ့တၫ်ဖံးတၫ်မၤလၢ ဟဲက့ၤဆီလီၤကဒါက့ၤသးဖဲ အ့ရှၢၣ်မုၫ်ထီၣ်ကလံၤထံး(အရှေ့တောင်အာရှ) ဒိးန့ၫ်ဘၣ်စ့ဒီၣ်လၣ်(၆၄) ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်ဃၣ်ဃၣ်၀ံၤ တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်သူၣ်ဆီလီၤသးအလီၫ်န့ၣ် မ့ၫ်၀ဲဖဲ ကီၫ်ပယီၤ(မြန်မာ), ကီၫ်လၣ်အိၣ်(လာအို)ဒီး ကီၫ်ခဲၣ်ဘီဒံယါ(ကမ္ဘောဒီယား)တဖၣ်အဂ့ၫ် အမဲရကၤအ့ၣ်စတံၣ်ကၠူး (USIP) တၫ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤပူၤပာ်ဖျါ၀ဲလီၤ.
တၫ်မၤကမၣ်ကွီၫ်မ့ၣ်တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အံၤ ကီၫ်ပယီၤ(မြန်မာ), လၣ်အိၣ်(လာအို)ဒီး ကီၣ်ခဲၣ်ဘီဒံယါ(ကမ္ဘောဒီယား) တဖၣ်တူၫ်လိာ်ဃၣ်၀ဲဒီး ဟ့ၣ်၀ဲတၫ်ဒီသဒၢ၀ံၤ အ့ရှၢၣ်မုၫ်ထီၣ်ထံကီၫ်လၢအဂၤတဖၣ် တၫ်ကလံၣ်အီၣ်လီအီၣ်ကျိာ်စ့အဂီၫ် လၢတၫ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤပှၤကညီ(လူကုန်ကူးမှု)အပူၤ ပာ်ဃုာ်ပာ်ဂီၫ်၀ဲအဂ့ၫ် USIPတဲ၀ဲလီၤ.
တၫ်မၤကမၣ်ကွီၫ်မ့ၣ်တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အဂီၫ် တၫ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤပှၤကညီနီၫ်ဂံၫ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ အကထိ၀ံၤ ကျိာ်စ့တဖိးသဲစးတၫ်ဖံးတၫ်မၤ(ငွေကြေးခဝါချမှုလုပ်ငန်း), တၫ်တၤကျိာ်တၤစ့တၫ်ဖံးတၫ်မၤ (လောင်းကစားလုပ်ငန်း) ဒီး အိၣ်လဲတၫ်လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်ကျိာ်စ့တၫ်ဖံးတၫ်မၤ (အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်း)တဖၣ်အဂီၫ် တၫ်သ့တၫ်ဘၣ်တၫ်မၤစၢၤတဖၣ်စ့ၫ်ကီး အါတက့ၫ်ဒိးန့ၫ်ဘၣ်၀ဲလၢ အ့ရှၢၣ်မုၫ်ထီၣ်ကလံၤထံးထံကီၫ်တဖၣ်အိၣ်အဂ့ၫ် USIP ပာ်ဖျါ၀ဲလီၤ.
တၫ်လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်ကျိာ်စ့တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်န့ၣ် တရူး(တရုတ်) ပှၤမၤကမၣ်ကွီၫ်မ့ၣ်ကဲ(ဂိုဏ်း) တဖၣ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲ မၤ၀ဲ၀ံၤ လၢကီၫ်ပယီၤပူၤတခီ ကိကးပှၤအၢဖိကရၢ(ကိုးကန့်မာဖီးယားအဖွဲ့)ဒီး သုးခိၣ်ဒိၣ်စိစီၤခၠံးသူၣ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ကညီသုးခိးကီၫ်ဆၢတဖၣ်(ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်အဖွဲ့) ဟ့ၣ်ဃာ်၀ဲတၫ်ဒီသဒၢတဖၣ်၀ံၤ ၂၀၂၃နံၣ်အလီၫ်ခံ တၫ်ဖံးတၫ်မၤအသီတနီၤ အိးထီၣ်ကဒီး၀ဲအဂ့ၫ် တဲ၀ဲလီၤ. ကီၫ်ပယီၤပူၤ ကၠါဖၠးတၫ်ဖံးတၫ်မၤ(ကျါးဖြန့်) အိၣ်သူၣ်ဆီလီၤသးအလီၫ်န့ၣ် မ့ၫ်၀ဲဖဲ တရူး(တရုတ်)-ပယီၤ(မြန်မာ)ကီၫဆၢဒီး ကၠီၣ်တဲၣ်(ထိုင်း)-ပယီၤ(မြန်မာ) ကီၫ်ဆၢ တၫ်လီၫ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂၀၂၃နံၣ် တရူး(တရုတ်)-ပယီၤ(မြန်မာ)ကီၫ်ဆၢ ကိကးဟီၣ်က၀ီၤ(ကိုးကန့်ဒေသ)ပူၤ ကၠါဖၠးတၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ် ဘၣ်တၫ်ကးတံာ်ကွံာ်၀ံၤ ပှၤမၤကၠါဖၠးတၫ်ဖံးတၫ်မၤ, (၅)ကလးဂၤဃၣ်ဃၣ် ဘၣ်တၫ်က့ၤဆှၢအီၤဆူ တရူးကီၫ်၀ံၤအလီၫ်ခံ တရူး(တရုတ်) ပှၤမၤကမၣ်ကွီၫ်မ့ၣ်ကဲ (ဂိုဏ်း)တဖၣ် ဟဲက့ၤသုးအသးဆူ ကၠီၣ်တဲၣ်(ထိုင်း)-ကညီ(ကရင်) ကီၫ်ဆၢ, ရၤမတံဟီၣ်က၀ီၤ(မြဝတီဒေသ)၀ံၤ မၤအါထီၣ် တၫ်လံၣ်အီၣ်လီအီၣ် ကျိာ်စ့တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အဂ့ၫ် USIP တဲ၀ဲလီၤ.
တၫ်လံၣ်အီၣ်ကျိာ်စ့တဖိးသဲစးတၫ်ဖံးတၫ်မၤအပူၤ ပှၤလၢဘၣ်တၫ်လံၣ်တၫ်လီကိးအီၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲလၢထံကီၫ်အဘ့ၣ်(၅၀)ဆံပူၤ ပှၤနၫ်ပၢၫ်ပတီၫ်ထီတၫ်သ့တၫ်ဘၣ်တဖၣ်၀ံၤဒီး မ့ၫ်ပှၤတဖၣ်လၢဟးဃုတၫ်ဖံးတၫ်မၤလၢ လါလဲဂ့ၤတဖၣ်အဂ့ၫ် USIP တဲ၀ဲလီၤ.
ref:salweenpress