လါယူၤလံ(၁၅)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်, တနံၣ်ညါအံၤအတီၢ်ပူၤ ပှၤလၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်မၠီးကၠီးတၢ်ဆါအိၣ်ထီၣ်၀ဲ(၄၀)ဂၤဘျဲၣ်အဃိ ပှၤလၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်သ့ညီတဖၣ်, ပှၤလၢဟဲက့ၤလၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်အိၣ်ထီၣ်အလီၢ်တဖၣ်အကျါ ကအိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးအပူၤအဂ့ၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ် Bangkok Postတၢ်ကစီၣ်ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲ ဖဲလါယူၤလံ(၁၃)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ် ပှၤကတိၤတၢ်ပၢခံဂၤတဂၤ အအူကူပရူၣ်ဆနုးဆဲး စံး၀ဲလၢ တနံၣ်အံၤ ၂၀၂၅နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤဒီးအပူၤကွံၥ်နံၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဆါကဲထီၣ်သးလီၤစှၤလီၤ၀ဲဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢ မၠီးကၠီးတၢ်ဆါတခီတလီၤမၢ်ကွံၥ်၀ဲလၢၥ်လၢၥ်ပျီပျီဘၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်တဖၣ်အိၣ်ဒံး၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ပှၤလၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်မၠီးကၠီးတၢ်ဆါတခီ ဖဲအပူၤကွံၥ် ၂၀၂၄နံၣ်န့ၣ် (၁၇၆)ဂၤ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်(၆၇၆)ဂၤဒီး ထံကီၢ်ပူၤတၢ်ဆါစးထီၣ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်လၢ၂၀၂၂နံၣ်, လါယူၤလံလံၤလံၤဒီးတုၤခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ် ခီဖျိမၠီးကၠီးတၢ်ဆါအဃိ ပှၤသံအိၣ်ထီၣ်တုၤ(၁၃)ဂၤလံအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ပၢဆှၢတၢ်ဆါ၀ဲၤကျိၤတခီ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ထွဲဒီးဘဲရဲးအကလုၥ်လီၤဆီလၢအိၣ်ကီၢ်ချၢတဖၣ်အဖီခိၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢဟဲလၢကီၢ်ချၢတဖၣ် တၢ်ကအိၣ်ခိးကွၢ်သမံးသမိးမၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
အနူကူစံး၀ဲလၢ “ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤ မၠီးကၠီးတၢ်ဆါ လၢအိၣ်ရၤလီၤအသးခဲအံၤန့ၣ် တဆူၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်” ဒီး တၢ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်သ့ပှၤလၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်သ့ညီတဖၣ်အဃိ တၢ်ကတီၤဒီသဒၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်မးအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကးဘၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်တခီ တၢ်ကမၤစှၤလီၤကွံၥ် မၠီးကၠီးတၢ်ဆါတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်တကးဘၣ် HIVဒီးဆ့းဖလ့တၢ်ဆါအသိး ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်သ့တဆီလၢတၢ်မံဃုၥ်လိၥ်သးတဖၣ် တၢ်ကဒီသဒၢအဂီၢ် တၢ်ကသူဘၣ်၀ဲ ခီၢ်ဒီၢ်(Condom)အဂီၢ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်တဖၣ်တခီ ဒ်သိးကအိၣ်ယံၤဒီးပှၤလၢဖံးဘ့ၣ်ထီၣ်ဂီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်ကဖိထီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, ပှၤလၢတသ့ၣ်ညါအီၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်တဖၣ် သုတမံဃုၥ်လိၥ်သးအဂီၢ်ဒီး ပှၤလၢဟဲက့ၤလၢမုၢ်ထီၣ်ခၢၣ်သးဒီးအၣ်ဖရံးကၣ်ဟီၣ်က၀ီၤမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် တၢ်ကဘၣ်လဲၤသမံးသမိးသးဆူၣ်ချ့တၢ်သမံသမိးအဂ့ၢ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကးဘၣ် ပှၤလၢဒိးကူစါယါဘါသးတၢ်ဆါတဖၣ်တခီ နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပီးတၢ်လီန့ၣ် ဒ်သိးကပၥ်ဃၥ်လီၤဆီအဂီၢ်ဒီး မ့ၢ်အိၣ်ဘူးတလၢဒီးပှၤဂၤတဖၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကကးဘၢဃၥ်၀ဲ Mask အဂီၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
