လါအီးကထိဘၢၣ် ၂သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
အမဲရကၤ ခီးကရဲးဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စးတဖၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတန့ၢ်လၢ ဖဲၣ်ဒရၢၣ်စ့ပၥ်ကီၤအဖီခိၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ အမဲရကၤပဒိၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် လၢ၇နံၣ်ဃၣ်ဃၣ်အတီၢ်ပူၤ ပတုၥ်ကွံၥ်အသးလၢ အဆိကတၢၢ်တဘျီဒီး ပဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ ၇ကလီၢ်ဘျဲၣ် ဘၣ်ပတုၥ်ဃၥ်၀ဲအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တစိၤတလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အပူၤကွံၥ် ပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ပတုၥ်ကွံၥ်အဆၢကတီၢ်ခါ ခီဖျိပှၤမၤတၢ်ဖိတလၢတလီၢ်ဘၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တ့ၢ်တၢ်နိးတၢ်ဘျးလၢ ကလံၤကျိၤ တၢ်ဟးကသုၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ထွဲဒီးပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤပတုၥ်ကွံၥ်အဖီခိၣ် ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးဒီး ရံၣ်ပၣ်ပလ့ၣ်ကၣ်ပၣ်တံၣ် ခံခီခံကပၤလၢၥ်န့ၣ် ပၥ်ဒ့ၣ်ပၥ်ကမၣ်လိၥ်သး ကဒဲကဒဲအဃိ ခါဆူညါအဂီၢ်ကဲထီၣ်က့ၤတၢ်တလီၤတံၢ်တဖၣ်လီၤ.ထိၣ်ဃူတဲသကိးလိၥ်သး ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၥ်ကိၥ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဆီၣ်ထွဲ ပဒိၣ်အဂီၢ် ဆံးန့းဘျီၣ်ဒိၣ် အတၢ်ဂုၥ်ကျဲးစၢတဖၣ်န့ၣ် ဖဲမုၢ်ယူၥ်အနံၤအလီၢ်ခံ တကဲထီၣ်လိၥ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ဒီၣ်နၢၤထရၢးန့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအဖီခိၣ် တဲပျံၤတဲဖူး၀ဲလၢ ကထုးကွံၥ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီး ကဒီၣ်တဲၥ်ကွံၥ် ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတံးတဖၣ် အဖဲၣ်ဒရဲၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဘျူးတနီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲကျိၥ်စ့တၢ်ဘျၢသဲစး တၢ်ပၥ်ဂၢၢ်ပၥ်ကျၢၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ဆံးန့းဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ လိၣ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်ဆီၣ်ထွဲတၢ်ဖး ၆၀ခါန့ၣ်လီၤ. ရံၣ်ပၣ်ပလ့းကၣ်တဖၣ် ပၢၤဃၥ်၀ဲ ခီးကရဲးဘျီၣ်ဒိၣ်ခံခါစလၢၤဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကက့ၤသရံးသးအဂီၢ် လိၣ်ဘၣ်၀ဲ ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတဖၣ် အတၢ်ဆီၣ်ထွဲတၢ်ဖးန့ၣ်လီၤ.
ရံၣ်ပၣ်ပလ့းကၣ်တဖၣ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ကတီၢ်ဖုၣ်တၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲမုၢ်ယူၥ်အနံၤန့ၣ် တဒိးန့ၢ်၀ဲ တၢ်ဆီၣ်ထွဲလၢလၢလီၢ်လီၢ်ဘၣ်အသိး ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတီခိၣ်ရိၣ်မဲ အတၢ်ဆှၢနုၥ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်တဆီၣ်ထွဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခံခီခံကပၤလၢၥ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးဆူၣ်ချ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲတၢ်လၢၥ်ဘၣ်လၢၥ်စ့အဖီခိၣ် တဒိးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်ဒီး ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတဖၣ်န့ၣ် စ့ပၥ်ကီၤတၢ်ဘျၢသဲစးဖဲလဲၣ်တခါဂ့ၤန့ၣ် ဆူချ့တၢ်အုၣ်ကီၤ တၢ်ဆီၣ်ထွဲတဖၣ်လၢအသးသမူကလၢၥ်ကွံၥ်လၢ တနံၣ်အံၤတဖၣ် တၢ်ကမၤအါထီၣ်အသးသမူအဂီၢ် ဃ့ထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ရံၣ်ပၣ်ပလ့းကၣ် အပှၤအါတက့ၢ်တခီ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ တၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့တဖၣ် အါတလၢအဂ့ၢ် စံး၀ဲ၀ံၤ တနီၤတခီ တချူးတၢ်မၤအါထီၣ်အသးသမူကတီၢ် တၢ်ကပၥ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီဃံးဃံးအဂီၢ် ဆှၢနုၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ထရၢးတခီ တၢ်သးတလီၤပလိၥ်တဖၣ်အဖီခိၣ် ပၥ်ဒ့ၣ်ကမၣ်၀ဲ ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတဖၣ်၀ံၤ ပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် မ့ၢ်ပတုၥ်ကွံၥ်န့ၣ် ကထုးထီၣ်ကွံၥ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ဒီဒူၣ်ဒီထၢဒီး ကဒီၣ်တဲၥ်ကွံၥ် ပဒိၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လၢ အရ့ဒိၣ်လၢ ဒံၣ်မိၣ်ကရံးအဂီၢ်အဂ့ၢ် တဲပျံၤတဲဖူး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“လီၢ်ခံကတၢၢ် တၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးတၢ်န့ၣ်မ့ၢ် ဘၣ်ပတုၥ်ကွံၥ် ပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢတၢ်ပတုၥ်ကွံၥ်အပူၤ တၢ်ဘၣ်ဘျူးတဖၣ် ကဟဲအိၣ်ထီၣ်သ့”အဂ့ၢ် ထရၢးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ပထုးကွံၥ်တၢ်လၢပတလီကီတဖၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် မ့ၢ်န့ၢ်၀ံၤမး တၢ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်က့ၤ ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတဖၣ် အတၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်တခီ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤမ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် “တၢ်ပတုၥ်ဃၥ်အတီၢ်ပူၤ အ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ်, တၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤတန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပမၤ၀ဲကန့ၢ်အဂ့ၢ်” စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ကပတုၥ်ကွံၥ် ပှၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ”အဂ့ၢ် ထရၢးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တလီၤပလိၥ်သးတဖၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ယံၤထီၣ်ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ အလါလဲတန့ၢ်တဖၣ် မ့ၢ်တလီၤတၢ်မၤဘၣ်ဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်မ့ၢ်ပတုၥ်ကွံၥ်အသးန့ၣ် တၢ်ဟးကသုၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကတံၥ်တၢ်၀ဲ၀ံၤ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤ ဖဲလၢ ထရၢးကဲကီၢ်ခိၣ်အဆိကတၢၢ်တဘျီအပူၤစ့ၢ်ကီး ကဲထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဃိထံၣ်သ့ၣ်ညါတဖၣ်တခီ အခဲအံၤပတုၥ်ကွံၥ်အသးန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးကအိၣ်အါန့ၢ်ဒံး အပူၤကွံၥ် ၂၀၁၈နံၣ် ပတုၥ်ကွံၥ်အသးအဂ့ၢ် တယၥ်ဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ထရၢးကဲကီၢ်ခိၣ် တၢတဘျီအတီၢ်ပူၤ ပဒိၣ်တၢ်မၤတဖၣ် ပတုၥ်ကွံၥ်သး အိၣ်ထီၣ်၀ဲ ၃ဘျီ၀ံၤ, ဖဲန့ၣ်အကျါ တၢ်ပတုၥ်ကွံၥ်တဖၣ် ၀ံၤ၀ဲဖဲ စးထီၣ်လၢ ၂၀၁၈တုၤ ၂၀၁၉ လါယနူၤအါရံၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ် လၢစံၣ်စိၤအပူၤ အယံၤကတၢၢ် ပတုၥ်ကွံၥ်အသး ၃၆သီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤန့ၣ် အမဲရကၤ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအပူၤ မ့ၢ်တၢ်လီၤဆီတခါ၀ံၤ တချူးတၢ်ဘျၢသဲစးကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ် ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤ၀ဲၤဒ့လၢ တဒံးသိးလိၥ်သးတဖၣ် တၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ် တၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤန့ၣ်လီၤ.