လါအီကူၥ်(၅)သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
ဖဲအပူၤကွံၥ်စှၤသီအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအမၤတၢ်လၢသုးခီၣ်မရှ့ၣ်အစုတီၤဖီလၥ်တဖၣ် အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် ဟးထီၣ်၀ဲ၀ံၤ အိၣ်ရၤလီၤအသးလၢအိၣ်လဲအဖိခိၣ်အဃိ ခီပနံၥ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်သမံသမိးအီၤ ဖဲန့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်အဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဟးထီၣ်အကျါ ပၢၤကီၢ်, ထွ့ၣ်အိး, ဃိၥ်ပှၤနဲၣ်တၢ်, လ၀က, ခိသွဲ, စ့ပၥ်ကီၤဒီးတၢ်တိၥ်ကျဲၤ, တၢ်ခိတၢ်သွဲ,စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်,စသၢဖျၢၣ်,ကပစ(စဲးးဖီကဟၣ်လၢထုးထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢတၢ်ဖိတၢ်လံၤ)ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ပၣ် ဃုၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကးဘၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤစုၥ်စုၥ် အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂီၤဃုၥ်ဒီးအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ, လီတဲစိနီၣ်ဂံၢ်တဖၣ်ပၣ်ဃုၥ်၀ဲအဃိ တၢ်ကဲဘျူးကဲဖှိၣ်အိၣ်၀ဲစ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်ပၢၢ်ဆၢထီဒါတပၤအဂီၢ်အဂ့ၢ် ပှၤတ၀ၢလံၥ်ကဘျံးအဖီခိၣ် ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
Ransomware စဲအ့ၣ်ပီညါတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဃိ ပှၤမၤတၢ်ဖိစရီဒီးနီၢ်ကစၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် ဟးထီၣ်၀ဲအဖီခိၣ် ခီပနံၥ်လၢဟ့ၣ်၀ဲServiceတဖၣ်န့ၣ် အခဲအံၤစှၤသီအတီၢ်ပူၤ ဘၣ်လဲၤဒိးသမံသမိးအသးဖဲ န့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ် စးထီၣ်လၢဂီၤ(၈)နၣ်ရံၣ်တုၤဟါ(၅)နၣ်ရံၣ်အဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကတီၢ်ခဲအံၤ ကီၢ်ပယီၤအပူၤ ခီပနံၥ်လၢအဟ့ၣ်ဆဲၣ်ဘၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢServiceအိၣ်၀ဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ် ဖဲန့ၣ်အကျါ ကီၢ်အ့ဒံယါအိၣ်သူၣ်လီၤ Factosecureခီပနံၥ်, ၀့ၢ်တကူၣ်အိၣ်သူၣ်လီၤ Myanmar Cyber Guard, CyberHub Myanmar, SecuZone Myanmar, IT Fortress, မါတလ့အိၣ်သူၣ်လီၤ Trust Net Solutions, Data Defend Myanmar, န့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်အိၣ်သူၣ်လီၤ SafeLayer Technologies, တီၣ်ကၠံအိၣ်သူၣ်လီၤ ByteSecure Myanmarဒီး အ့ရှၢမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအိၣ်သူၣ်လီၤ Cyber Shield Asia(ကီၢ်ပယီၤ၀ဲၤဒၢးအဒ့)တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ခီပနံၥ်တဖၣ်လၢ မံၤဟူသၣ်ဖျါန့ၣ်လီၤ.
ပှၤမၤတၢ်ဖိ(၂)ကလီၢ်ဘျဲၣ်လၢ အမၤတၢ်လၢ ကိတိၥ်၀ဲၤကျိၤအကလုၥ်ကလုၥ် အနီၢ်ကစၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် ဟးထီၣ်၀ဲ၀ံၤအလီၢ်ခံ သုးခီၣ်မရှ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကစီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဟးထီၣ်၀ဲအဖီခိၣ် ပၥ်လီၤ၀ဲတၢ်ဒီသဒၢသုးဂ့ၢ်၀ီတၢ်ခူသူၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤန့ၢ်တုၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်သံအပတီၢ် ဖဲလါယူၤလံ(၂၈)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
Ref: The Irrawaddy