ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ပှၤလၢဟံၣ်ဃီတအိၣ် အိၣ်ထီၣ် အကကွဲၢ်(၃၀၀)ဘျဲၣ်လံအဂ့ၢ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲ

လါယူၤလံ(၂၁)သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ပှၤနီၣ်ဂံၢ်အကကွဲၢ်(၃၀၀)ဘျဲၣ်န့ၣ်လၢကတီၢ်ခဲအံၤကဲထီၣ်ပှၤလၢဟံၣ်ဃီတအိၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတၢ်အိၣ်ဆိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ (UN-Habitat) ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံၥ် ပှၤနဲၣ်တၢ် အၣ်နၣ်ကလီးဒံၣ်ယၣ်ရီးဘဲး ဟ့ၣ်ပလီၢ်လီၤ၀ဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဟံၣ်ဃီတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (၂)၀ီတ၀ီ ဟံၣ်ဃီတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤအီၤ ဖဲ က့ၣ်ညၣ်ထံကီၢ်၀့ၢ်ခိၣ် နၢၤရိၣ်ဘံၣ် စးထီၣ်လၢ၂၀၂၅နံၣ် လါမ့ၤ(၂၉)သီအနံၤတုၤ(၃၀)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ရီးဘဲးစံး၀ဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ပှၤနီၣ်ဂံၢ်(၂.၈)ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်ဘျဲၣ်န့ၣ် ကတီၢ်ခဲအံၤ အိၣ်ဘၣ်လၢဟံၣ်ဃီဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဒီး (၁.၁)ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်ဘျဲၣ်တခီ ဘၣ်အိၣ်၀ဲလၢပှၤဖှီၣ်ဖိက၀ီၤဒ့တဖၣ် မ့တမ့ၢ် ဘၣ်ဟးအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ တၢ်လီၢ်သဘျ့အပူၤ၀ံၤ မ့မ့ၢ် ပှၤအကကွဲၢ်(၃၀၀)ဘျဲၣ်တခီ ဟံၣ်ဃီတအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်လီၢ်သကုး လီၤဆီဒၣ်တၢ် အၣ်ဖရံးကၣ်ကီၢ်ဒိၣ် ၀့ၢ်ဟံၣ်ဃီတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (၆၂)မျးကယၤန့ၣ် မ့ၢ်၀ဲတဖိးသဲစးန့ၣ်လီၤ.

အ့ရှၢ-ပစံဖ့းလီၢ်က၀ီၤအပူၤ ပှၤနီၣ်ဂံၢ်အကကွဲၢ်(၅၀၀)ဘျဲၣ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ထံတတုၤလီၤတၢ်လီၢ်တဖၣ် တကးဘၣ် ပှၤနီၣ်ဂံၢ်(၁)ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်တခီ တၢ်ဟးလီၢ်သနူတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ် တလၢပှဲၤထီၣ်၀ဲဒံးဘၣ်အဂ့ၢ် ရီးဘဲး တဲလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ဟံၣ်ဃီတၢ်တၤတၢ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် တၢ်ကထံၣ်အီၤဖျိဖျိဖျါဖျါအဂီၢ် ရီးဘဲးတဲလီၤ၀ဲဖဲ CMGမံၣ်ဒံၣ်ယၣ် မၤ၀ဲ တၢ်ထံၣ်လိၥ်သံကွၢ်စံးဆၢအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟံၣ်ဃီတလၢတလီၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဖျိဖျါ၀ဲဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ပှၤအိၣ်ပှဲၤကတံၤဟံၣ်ဒၢးတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဃီလၢတဖိးမံးလိၥ်သးဒီးဆူၣ်ချ့တၢ်လီၢ်တဖၣ် တၢ်ထံၣ်ဘၣ်၀ဲအဂ့ၢ်” အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.

စိၤဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ထံၣ်ဘၣ်၀ဲလၢ တၢ်လီၢ်သကုးဃၣ်ဃၣ် ကျဲမုၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အိၣ်ဆိး၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်တတီၣ်ဖျါထီၣ် လံၥ်ပၥ်ဖျါစရီတဖၣ်အဃိ နီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်ဘၣ်စှၤ၀ဲဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နီၢ်တခီ အိၣ်အါန့ၢ်ဒံးအလီၢ်သ့အဂ့ၢ်” ရီးဘဲးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.

ref: DVB