လါယူၤလံ(၃)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
အမဲရကၤကီၫ်စၢဖှိၣ် ထံဂုၤကီၫ်ဂၤတၫ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဂ့ၫ်၀ီ အ့ၣ်ကၠ့ၣ်စံၣ် USAIDန့ၣ် သူလၢာ်ဂီၤကလီကျိာ်စ့အဂ့ၫ် ကီၫ်ခိၣ် Donald Trump စံးအၢစံးသီ၀ဲ၀ံၤအလီၫ်ခံ အ့ၣ်ကၠ့ၣ်စံၣ် ထုးကွံာ်၀ဲကယီကယီဒီးလၢကတီၫ်အံၤ ကးတံာ်ကွံာ်၀ဲလၢဖိးသဲစးအပူၤန့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢလါမးရှးအပူၤ USAIDအတၫ်ရဲၣ်တၫ်ကျဲၤ ၈၀မျးကယၤ ဘၣ်တၫ်ထုးကွံာ်၀ဲ,ဖဲလါယူၤလံ(၁)သီနံၤန့ၣ် တၫ်ရဲၣ်တၫ်ကျဲၤလၢအိၣ်တ့ၫ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်လိာ်သးဒီးထံဂုၤကီၫ်ဂၤ၀ဲၤကျိၤ၀ံၤ ကးးတံာ်ကွံာ် USAIDလၢဖိးသဲစး အပူၤန့ၣ်လီၤ.
အမဲရကၤပဒိၣ်အတၫ်မၤစၢၤအဒိၣ်ကတၢၫ် USAIDလၢဟ့ၣ်တၫ်မၤစၢၤဆူထံဂုၤကီၫ်ဂၤအံၤ တၫ်ကးတံာ်ကွံာ်အီၤအဖီခိၣ် ကီၫ်ခိၣ်လီၫ်လံၤ ObamaဒီးBushပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်ကဒီး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢEngland, The Lancetဘၣ်ထွဲကသံၣ်ဂ့ၫ်၀ီ ကၠၣ်နဲၣ်အပှၤဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၫ်တဖၣ် အတၫ်ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဟ့ၣ်ပလီၫ်အဖီခိၣ် တၫ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ် USAIDတၫ်မၤစၢၤတဖၣ်အဃိ ၂၀၃၀နံၣ်အပူၤ ပှၤ(၁၄)ကကွဲၫ် သံ၀ဲသ့အဂ့ၫ် တဲ၀ဲလီၤ.
တၫ်သံတၫ်ပှၫ်အနီၫ်ဂံၫ်နီၫ်ဒွးအိၣ်ထီၣ်အါအါဂီၫ်ဂီၫ်သ့၀ံၤ အဆိကတၢၫ်ပှၤလၢသံသ့ သၢပူတပူန့ၣ် မ့ၫ်ဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်အဂ့ၫ် တယာ်ဃာ်၀ဲလီၤ.
အမဲရကၤထံဂုၤကီၫ်ဂၤ၀ဲၤကျိၤ ပှၤလီၫ်လၤအိၣ်တဂၤတခီ တၫ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲအံၤန့ၣ် သူဃာ်၀ဲ”တၫ်ဆိမိၣ်လၢကမၣ်တဖၣ်”လီၤအဂ့ၫ်တဲဃာ်၀ဲ၀ံၤ အမဲရကၤန့ၣ် ကဟ့ၣ်ကဒီးတၫ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဖၣ်လၢတုၤလၤတီၤလီၤအကျဲပူၤအဂ့ၫ် တဲဃာ်၀ဲဂၢၫ်ဂၢၫ်ကျၢၤကျၢၤန့ၣ်လီၤ.
USAIDလၢတၫ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၫ်အီၤလၢ ၁၉၆၁နံၣ်အပူၤအံၤ ပှၤမၤတၫ်ဖိအိၣ်(၁)ကလးဂၤ၀ံၤ သၢပူခံပူန့ၣ် ဘၣ်မၤတၫ်လၢထံကီၫ်အဂၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၫ်ခိၣ်Trump ကဲထီၣ်ကဒါက့ၤကဒီးကီၫ်ခိၣ်ခံဘျီတဘျီ၀ံၤ အဆိကတၢၫ် ပာ်လီၤတၫ်ဘျၢလၢကမၤလီၤစှၤ ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ပှၤမၤတၫ်ဖိဂံၫ်ဘါ၀ံၤ ဒီးအခဲအံၤတုၤလၢ ကးတံာ်ကွံာ် USAID ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ပှၤ၀တၢတၫ်မၤစၢၤတၫ်ကရၢကရိတဖၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်၀ဲဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ်န့ၣ်လီၤ.
တၫ်ရဲၣ်တၫ်ကျဲၤလၢတၫ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်၀ဲအကျါ ယူၣ်ကရ့တၫ်ဒုးအပူၤ သုးဖိလၢဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်အဂီၫ် တၫ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဖၣ်,ထံကီၫ်စုာ်စုာ် တၫ်မၤပျီကွံာ် ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၫ် တၫ်မၤစၢၤတဖၣ်ဒီးလၢအၣ်ဖရံးကၣ်,တၫ်ပၢၤဃာ် အံၣ်ဘိၣ် လၣ်တၫ်ရၤလီၤအသးတဖၣ် ပာ်ဃုာ်၀ဲလီၤ.
