လါယူၤ(၉)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ် ဒီၣ်နၢၤထရၢးန့ၣ် အတၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲဒီးအံၣ်လိၣ်မး ကတၢၢ်ကွံၥ်အသးလံအဂ့ၢ် တဲလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤ(၇)သီအနံၤန့ၣ် NBC Newsသံကွၢ် အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ် ဒီၣ်နၢၤထရၢးလၢ နတၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲဒီး အံၣ်လိၣ်မးကတၢၢ်ကွံၥ်အသးလံဧါအဆၢကတီၢ်” မ့ၢ်ကမ့ၢ်လီဧါသၢၣ်”အဂ့ၢ် ထရၢးစံးဆၢက့ၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲလၢအဟးဂီၤကွံၥ်အံၤန့ၣ် နသးအိၣ်လၢကဂ့ၤထီၣ်က့ၤဧါအဆၢကတီၢ်” တလိၣ်ဘၣ်”အဂ့ၢ် ထရၢးတဲခီၣ်ဆၢက့ၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တဲလီၤအံၤန့ၣ် ထရၢးဒီးအံၣ်လိၣ်မးအဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဂ့ၢ်လိၥ်ဘှီလိၥ်အိၣ်ထီၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၥ်ကိၥ်လၢ ပှၤတ၀ၢလံၥ်ကဘျံးပၤအဖီခိၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ထရၢး အလီၢ်ခံကတၢၢ် အတၢ်တဲလီၤန့ၣ်လီၤ.
စဲအ့ၣ်ပီညါဂ့ၢ်၀ီ ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်နၣ်လၢအမ့ၢ် အံၣ်လိၣ်မးအံၤ ဖဲလၢထရၢးအတၢ်ဃုထၢတၢ်ကရၢကရိအဆၢကတီၢ် ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်၀ဲ ဒီၣ်လၣ်အကကွဲၢ်တဖၣ်၀ံၤ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤမူဒါဒ်ဟံၣ်၀ါပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အ၀ဲန့ၣ်ပဲၥ်အၢပဲၥ်သီ၀ဲနးနးကလၢၥ်လၢ ထရၢး အခိဒီးတၢ်သူတၢ်စွဲဂ့ၢ်၀ီသဲစးတၢ်ဘျၢလၢအမ့ၢ် “Big Beautiful Bill” တၢ်တိၥ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ရံးပၣ်ပလ့းကၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စးအါကတ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢအံၤအဖီခိၣ် အိၣ်ဃူလၢထရၢးတကပၤဒီးဆီၣ်ထွဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်ခံ ကၠ့ၣ်ဒံၣ်ဘးစံး၀ဲလၢ မးန့ၣ်” အတလၢတလၢခၢးလံ”အဂ့ၢ် တဲလီၤ၀ဲ၀ံၤ တၢ်အံၤတူၢ်လိၥ်က့ၤတန့ၢ်လၢၥ်ဘၣ်အဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
Tesla ဒီး SpaceX အစံၣ်အံအိၣ်တဂၤအပတီၢ်န့ၣ် အတဲအၢတဲသီ ကီၢ်ခိၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်” မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်ဖးဒိၣ်တခါ”လီၤအဂ့ၢ် ကၠ့ၣ်ဒံၣ်ဘးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခီကရဲးအပူၤ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိး ထရၢးအတၢ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢအမ့ၢ် “Big Beautiful Bill”တၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် အံၣ်လိၣ်မးတခီ တဲပဲၥ်အၢပဲၥ်သီ၀ဲ အနွံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မ့ၢ်ပၥ်ဂၢၢ်ပၥ်ကျၢၤ၀ဲ သဲစးတၢ်ဘျၢအံၤန့ၣ်ဒီး ထံကီၢ်စ့ပၥ်ကီၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ် ကအိၣ်အါထီၣ်တုၤထရံၣ်လံၣ်ယၣ်အပတီၢ်အဂ့ၢ် အံၣ်လိၣ်မးတဲလီၤ၀ဲ၀ံၤ တၢ်ဒီၣ်တဲၥ်ပဒိၣ်တၢ်သူတၢ်စွဲ၀ဲၤကျိၤ (Department of Government Efficiency – DOGE)လၢအ၀ဲတီခိၣ်ရိၣ်မဲအံၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကဘၣ်ဒိ၀ဲအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
DOGEအပူၤ အဟံးတ့ၢ်မူဒါ(၁၂၉)သီ၀ံၤအလီၢ်ခံ အိၣ်လိၣ်မးလၢဟးထီၣ်လၢတၢ်မၤအံၤ ဘၣ်ထွဲဒီးထရၢး အစ့ပၥ်ကီၤသဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်”လီၤသးဘၣ်အၢဒိၣ်မး”အဂ့ၢ် အပၥ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ အပှၤတ၀ၢလံၥ်ကဘျံး Xအဖီခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် တတဲပဲၥ်အၢပဲၥ်သီဃီၤ၀ဲလိၤလိၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤလၢအကဲဒိၣ်ကတၢၢ်လၢအမ့ၢ် အံၣ်လိၣ်မးအံၤ ထရၢး အကီၢ်ခိၣ်တၢ်ဃုထၢအဂီၢ် ဟ့ၣ်လီၤမၤဘူၣ်၀ဲ ဒီလၣ်(၂၅၀)ကကွဲၢ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သံကွၢ်ထရၢးလၢ ဘၣ်ထွဲဒီး အံၣ်လိၣ်မးန့ၣ် ကဆီၣ်ထွဲက့ၤ၀ဲ ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတံးဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်သးတဖၣ်ဧါအဖီခိၣ် အံၣ်လိၣ်မးန့ၣ် ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ် တၢ်ပိၥ်ထွဲထီၣ်အခံလၢအၢအၢသီသီတဖၣ်အဂ့ၢ်” ထရၢးတဲလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ref: bbc
