လါယူၤ(၄)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
ဘ့က့းတဲ၀ဲလၢအတၫ်စုလီၫ်ခီၣ်ခိၣ် ဒီၣ်လၣ်ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်(၂၀၀)ဘျဲၣ်အကျါ အါတက့ၫ်န့ၣ် ကဟ့ၣ်မၤဘူၣ်၀ဲလၢ အၣ်ဖရံးကၣ်ကီၫ်မိၫ်ပှၫ်အဂီၫ်န့ၣ်လီၤ.
ဘ့က့းလၢသူၣ်ထီၣ် အမဲရကၤပတီၫ်ထီတၫ်သ့တၫ်ဘၣ်တၫ်မၤဖးဒိၣ်(Microsoft)အံၤ အကျိာ်စ့၀ဲန့ၣ် ကသူ၀ဲလၢ ဆူမဲာ်ညါအနံၣ်(၂၀)ဘျဲၣ်တၫ်ဆၢကတီၫ်အတီၫ်ပူၤ လၢအၣ်ဖရံးကၣ်အတၫ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဒီး တၫ်မၤဆူၣ်ထီၣ် ဆူၣ်ချ့တၫ်ကဟုကယာ်တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အပူၤအဂ့ၫ်တဲ၀ဲလီၤ.
သးနံၣ်(၆၉)နံၣ်အိၣ်,ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ(၅)ဂၤတဂၤ ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်နၣ်ပှၤကဲဒိၣ်န့ၣ် တဲ၀ဲလၢ ဆူၣ်ချ့ဒီးကူၣ်သ့ဂ့ၫ်၀ီတၫ်မၤတဖၣ်အပူၤ တၫ်မ့ၫ်မၤထီထီၣ်န့ၫ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် အၣ်ဖရံးကၣ်ကီၫ်မိၫ်ပှၫ်အထံကီၫ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကလဲၤဃီၤဆူ တၫ်အိၣ်ကုၤအီပှဲၤကျဲကန့ၫ်၀ဲန့ၣ် နာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဘ့က့းလၢလဲၤတုၤဆူ ကီၫ်အံၣ်သံၣ်ယိပံယါအ၀့ၫ်ခိၣ် အဲးဒံးအဘၣ်ဘၣ်အံၤ တဲ၀ဲလၢ အၣ်ဖရံးကၣ်သးစၫ်ပှၤကူၣ်သ့ လၢတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၫ်တဖၣ်စ့ၫ်ကီး အၣ်ဖရံးကၣ်ဆူၣ်ချ့တၫ်ကဟုကယာ်တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်န့ၣ် တၫ်ကသူဘၣ်(AI) ပတီၫ်ထီတၫ်သ့တၫ်ဘၣ်တဖၣ်၀ံၤကမၤထီထီၣ်၀ဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲအဂ့ၫ် တဲဆီၣ်တခူဟ့ၣ်ကူၣ်၀ဲလီၤ.
ဘ့က့းန့ၣ် အတၫ်စုလီၫ်ခီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်(၉၉)မျးကယၤန့ၣ် ကနီၤဟ့ၣ်၀ဲလၢတၫ်ကဲဘျူးအလီၫ်အဂ့ၫ် ဖဲအပူၤကွံာ်လါန့ၣ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲ၀ံၤ တၫ်အံၤကလီၤလၢလၢဒီၣ်လၣ်(၂၀၀)ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်ညါအဂ့ၫ် တၫ်နာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဘ့က့းအဖီၣ်ဒ့ရှ့န့ၣ် တုၤလၢ(၂၀၄၅)နံၣ်အတီၫ်ပူၤ ကဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၫ်လၢအကျဲဘၣ်ဘၣ်အပူၤ၀ံၤ မ့ၫ်တုၤဖဲတၫ်ဆၢကတီၫ်၀ဲန့ၣ်ဒု ကပတုာ်ကွံာ်အတၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၫ်မိၣ်စၣ်ဘံး ကီၫ်ခိၣ်အမါ(လီၫ်လံၤ) လ့ဒံၣ်ကရ့းမၣ်ရှဲၣ်တခီ ဘ့က့းအတၫ်ဆၢတဲာ်လၢကဟ့ၣ်မၤဘူၣ် အၣ်ဖရံးကၣ်ကီၫ်မိၫ်ပှၫ်န့ၣ် တူၫ်လိာ်ဘၣ်၀ဲအဂ့ၫ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲတၫ်ကွၫ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၫ်ဃံးတၫ်စ့ၤဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ်အကတီၫ် ဒိးန့ၫ်ဘၣ်တၫ်ဆၢတဲာ်လၢဘ့က့းအိၣ်ဒ်သိးအံၤအဖီခိၣ် စံးဘျူးဘၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
မ့ၫ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်ဘှီဘၣ်ဆီတလဲန့ၣ် ခီဖျိလၢဘ့က့းအတၫ်ဆၢတဲာ်အဖီခိၣ် တၫ်လဲၤဆူမဲာ်ညါကန့ၫ်အဂီၫ် မုၫ်လၫ်ဃာ် ၀ဲအဂ့ၫ် မၣ်ရှဲၣ်တဲ၀ဲလီၤ.
ကီၫ်အမဲရကၤပူၤ ဒီနၢၣ်ထရၢးကဲထီၣ်ကီၫ်ခိၣ်၀ံၤအလီၫ်ခံ အၣ်ဖရံးကၣ်ကီၫ်မိၫ်ပှၫ်ပာ်ဃုာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ် ပတုာ်ကွံာ်၀ဲအမဲရကၤအပှၤတ၀ၢတၫ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.တၫ်အိၣ်သးအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၫ်ကီတၫ်ခဲလၢတၫ်မၤစၢၤ HIV/AIDSပှၤဆါတဖၣ်အဂီၫ်၀ံၤ ကဲထီၣ်တၫ်ဘၣ်ယိၣ်လၢအၣ်ဖရံးကၣ်ကီၫ်မိၫ်ပှၫ် အခါဆူညါဆူၣ်ချ့တၫ်ကဟုကယာ် တၫ်ဖံးတၫ်မၤတဖၣ်အဂီၫ်န့ၣ်လီၤ.
ဘ့က့းန့ၣ် အတၫ်စုလီၫ်ခီၣ်ခိၣ်(၉၉)မျးကယၤ ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်၀ဲမ့ၫ်၀ံၤဒၣ်လဲၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်၀ဲဒ်ဘံၣ်လံၣ်ယၣ်နၣ်တဂၤ အသိးသ့ဒံးန့ၣ်လီၤ.
Ref: BBC
