လါမ့ၤ(၂၄)သီ, ၂၀၂၄နံၣ်
ကီၫ်ပယီၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢအိၣ်ဖဲ ကီၫ်ကၠီၣ်တဲၣ်(ထိုင်းနိုင်ငံ) ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ် လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အမဲရကၤကီၫ်စၢဖှိၣ်(အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု) ကန့ၫ်အဂီၫ် ပှၤလၢအကံၫ်အစီထီၣ်ဘးတဖၣ် တၫ်ကစးထီၣ် တၫ်ထံၣ်လိာ်သံကွၫ်အ၀ဲသ့ၣ်ဒီး တနံၣ်အံၤအလၢာ်န့ၣ် အဆိကတၢၫ်တဒူၣ် တၫ်ဆှၢအီၤကန့ၫ်အဂီၫ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ် မုၫ်လၫ်၀ဲအဂ့ၫ် တဲ၀ဲလီၤ.
ကီၫ်ပယီၤပူၤ ကလုာ်ဒူၣ်တၫ်ပၢၫ်ဆၢကရၢ လၢပၢၫ်ဆၢထီဒါ ပယီၤသုးဒီး သုးတၫ်ပၢ တၫ်ပြးတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ တၫ်ဒုးတ ဖၣ်အဃိ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိ(၉)ကလးဃၣ်ဃၣ်အံၤ ခီဃီၤကီၫ်ဆၢ နုာ်လီၤအိၣ်ကဒုဆူကီၫ်ကၠီၣ်တဲၣ်, ဒဲက၀ီၤ(၉)ဖျၢၣ် အပူၤလီၤ. လၢ၁၉၈၀နံၣ်ဃၣ်ဃၣ်, ဒဲက၀ီၤလၢဘၣ်တၫ်စးထီၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အံၤအပူၤ ပှၤအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အိၣ်၀ဲ၀ံၤ ပှၤတနီၤ ဘၣ်အိၣ်လၢဒဲက၀ီၤပူၤ လၢအနံၣ်လၢအဆံဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၂၀၂၁နံၣ် သုးဟံးန့ၫ်ထံကီၫ်တၫ်စိတၫ်ကမီၤ၀ံၤအလီၫ်ခံ တၫ်ဒုး ကဲထီၣ်တပယူာ်ဃီအဃိ ပှၤအါတက့ၫ်က့ၤဆူတၫ်အိၣ်တၫ်ဆိးတသ့လၢၤဘၣ်.
ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၂၃နံၣ် လါမ့ၤအပူၤ ကၠီၣ်တဲၣ်-အမဲရကၤဒီး ဘီမုၫ်စၢဖှိၣ်ကရၢ UNHCR တဖၣ် ပှၤလၢအိၣ်လၢဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ် ကဟ့ၣ်တၫ်ပျဲလၢ ကလဲၤသုးလီၫ်သုးကျဲနုာ်လီၤအိၣ်ဆိးလၢ အမဲရကၤအဂီၫ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲလီၤ. မ့ၫ်လၢတနံၣ်ပှဲၤထီၣ်လံအဃိ တၫ်ကလဲၤဘၣ်အဂီၫ် နီၫ်ကစၫ်တၫ်ဂ့ၫ်တၫ်ကျိၤ လၢပှဲၤ, တလၢပှဲၤအဖီခိၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ဒီး UNHCR တကပၤ သမံသမိး၀ဲ၀ံၤလံအဂ့ၫ် ကၠီၣ်တဲၣ်ထံလီၫ်ကီၫ်ပူၤ၀ဲၤကျိၤ(ထိုင်းပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန) တဲ၀ဲလီၤ.
အမဲရကၤတကပၤ လဲၤဆူဒဲက၀ီၤ(၂)ဖျၢၣ်၀ံၤ ထံၣ်လိာ်သး၀ံၤလံအဂ့ၫ် ကၠီၣ်တဲၣ်ထံလီၫ်ကီၫ်ပူၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤ တဲ၀ဲ လီၤ. ဒဲက၀ီၤ(၉)ဖျၢၣ်အကျါ အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤဆူ ပှၤနီၫ်ဂံၫ်စှၤကတၢၫ်ဒဲက၀ီၤ(၂)ဖျၢၣ်လၢအမ့ၫ် ဘါဒီၣ်ယါ(ဘန်းဒုံယန်း) ဒီး ထါမဟ့ၣ်(ထန်ဟင်း)ဒဲက၀ီၤတဖၣ်၀ံၤ ထံၣ်လိာ်သံကွၫ်၀ဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိ (၈၇၅၀) ဂၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢဘၣ်တၫ်သံကွၫ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤ၀ဲအခါဖဲလဲၣ်ဒီး ဒဲက၀ီၤလၢအိၣ်တ့ၫ်(၇)ဖျၢၣ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤ၀ဲအခါဖဲလဲၣ် တခီ ဘၣ်ထွဲကီၫ်ကၠီၣ်တဲၣ်-အမဲရကၤမီၫ်သီ၀ဲၤဒၢး(ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံရုံး)တကပၤ တဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ဒံးဘၣ်အဂ့ၫ် တဲ၀ဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤလၢဘၣ်တၫ်သံကွၫ်တ့ၫ်ဃာ်အီၤတဖၣ် လၢတနံၣ်အပူၤ ကလဲၤသုးလီၫ်သုးကျဲဘၣ်လၢ အမဲရကၤအဂီၫ် ကၠီၣ်တဲာ်ပဒိၣ် မုၫ်လၫ်၀ဲအဂ့ၫ် တဲ၀ဲလီၤ.
ref:voa
