ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၂၃နံၣ်ဒီး တုၤလီၤလၢလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်အတီၫ်ပူၤ တၫ်မၤနီၣ်ထၢဖှိၣ်စရီအဖီခိၣ် တီအူကီၫ်ရ့ၣ်ပူၤ ပှၤဃ့ၫ်သုးပှၤလီၫ်အိၣ်ကမှံဖိ(စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ) အိၣ်ထီၣ်၀ဲ (၆)ကလးဘျဲၣ်၀ံၤ မ့မ့ၫ်လၢ ၂၀၂၄နံၣ်ထီၣ်သီကတီၫ်, တၫ်ဒုးတၫ်ယၤတဖၣ်အါထီၣ်ဒီးတၫ်ဒုးဟီၣ်က၀ီၤလဲၫ်ထီၣ်အဃိ တၫ်တယာ်အဖီခိၣ် ပှၤဃ့ၫ်သုးပှၤလီၫ်ကမှံ အိၣ်ထီၣ်တုၤ (၁)ကလီၤဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢ ကလံၤစိးတပၤ ကညီ၀ါ(ကရင်ဖြူ)အိၣ်တၫ်လီၫ်, အဘူးဒီးန့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်(နေပြည်တော်)တကပၤ တၫ်ဒုးတၫ်ယၤကဲထီၣ်သးကိးမုၫ်နံၤန့ၣ်လီၤ. တၫ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ အဘူးဒီး န့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်အဃိ သုးကီၣ်ကးတပၤ ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်, ကျိဖိတဖၣ်လၢ ကမျၢၫ်အိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲဒူသ၀ီသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤအဃိ လီၫ်က၀ီၤကမျၢၫ်တဖၣ် ပှၤဃ့ၫ်မှံဟးဖျိးအိၣ်လံလၢ အနံၣ်,အလါအဂ့ၫ်စ့ၫ်ကီး တီအူကီၫ်ရ့ၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ စီၤသီတူၫ်ထူ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိး တီအူကီၫ်ရ့ၣ်ပူၤ ပှၤဃ့ၫ်သုးပှၤလီၫ်အိၣ်ကမှံဖိတဖၣ်အဂီၫ် တၫ်အီၣ်တၫ်အီ, တၫ်အိၣ်တၫ်ဆိးဒီး ကသံၣ်ကသီတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်၀ဲအါအါဂီၫ်ဂီၫ်ဒီး ဂ့ၫ်ဂီၤအူအဂ့ၫ် တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, တီအူကီၫ်ရ့ၣ်, သုက့နီၫ်ဂံၫ်(၂)ဟီၣ်က၀ီၤပူၤ ဘၣ်ထွဲဒီးတၫ်ဒုးတၫ်ယၤ, ဒုးယၤဂ့ၫ်၀ီတၫ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်တခီ သုးက့, သုးရ့ၣ်တဖၣ် ကြၢးဒီးတၫ်အိၣ်သးအဖီခိၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲ ဒုးယၤရဲၣ်ကျဲၤ တကးဘၣ်တၫ်ထီၣ်ဒုးမၤန့ၫ် ဒုၣ်ဒါအသုးကလၢၤဒီး ဒုၣ်ဒါအသုးကလၢၤတဖၣ်လၢအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ၀့ၫ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂ့ၫ် တီအူကီၫ်ရ့ၣ်, နဲၣ်ရွဲၣ်သဃၢၤ စီၤသီတူၫ်ထူ တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒုၣ်ဒါသုးကလၢၤတဖၣ်အကျါ တနီၤတၫ်ဒုးဖျိးကွံာ်န့ၫ်အီၤဒီး ဒ်သိးထံဖိကီၫ်ဖိကမျၢၫ်တဖၣ် အတၫ်ဘံၣ်တၫ်ဘၢအဂီၫ် တၫ်ထီၣ်ၡဲပျီကွံာ်၀ဲ တၫ်လီၫ်တၫ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၫ်ထီၣ်ဒုး စယးကၠံး၀့ၫ် (ခလရ-၇၃) သုးရ့ၣ်န့ၫ်ဘၣ်ဆၣ် တနံၤအတီၫ်ပူၤ ခီဖျိလၢသုးကီၣ်ကးကဘီယူၤတဖၣ် ဟဲခးလီၤ၀ဲအဘျီ(၇၀)ဘျဲၣ်အဃိ တၫ်ဒွဲၣ်အူမၤဟးဂီၤကွံာ် သုးကလၢၤတဖၣ်, တၫ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်ဒီး တၫ်ပာ်ကျိချံပှာ်သၣ်တၫ်လီၫ်တဖၣ်လီၤအသိး သုးကလၢၤတနီၤစ့ၫ်ကီး ထဲဒၣ်တၫ်ထီၣ်ဒုးမၤပျီကွံာ်အီၤဒီး တၫ်ဘၣ်ဂုၤက့ၤအခံလီၤအဂ့ၫ် တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, တီအူကီၫ်ရ့ၣ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၫ်ဆၣ်(သံတောင်ကြီးမြို့နယ်) ဒီး ထီတထူၣ်ကီၫ်ဆၣ်(ထန်းတပင်မြို့နယ်)ဟီၣ်က၀ီၤ, ဒူသ၀ီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကမျၢၫ်တၫ်ဖံးအီၣ်လီၫ်ကျဲတဖၣ်အပူၤ သုးကီၣ်ကးတပၤ ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်တဖၣ် ကိးမုၫ်နံၤ, ကိးမုၫ်နၤအဃိ ကမျၢၫ်တၫ်ဘၣ်ဒိတၫ်ဘၣ်ထံး, တၫ်မၤအီၣ်လီၫ်ကျဲဒီး တၫ်အိၣ်ဆိးလီၫ်ကျဲတဖၣ် တၫ်ဟးဂုၤဟးဂီၤအိၣ်၀ဲအဂ့ၫ် အ၀ဲတဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ. တီအူကီၫ်ရ့ၣ် အတၫ်မၤနီၣ်ထၢဖှိၣ်စရီအဖီခိၣ် တၫ်ထီၣ်ဒုးစယးကၠံ၀့ၫ်တၫ်ဒုးအပူၤ သုးမီၤစိရိၤတပၤ ဟဲခးလီၤတၫ်လၢကဘီယူၤအဃိ ကမျၢၫ်လၢအသံဒီးဘၣ်ဒိ တစှၤန့ၣ် (၃၀)ဂၤအိၣ်၀ဲအဂ့ၫ်, မ့မ့ၫ်နီၫ်နီၫ်တခီ ကအါန့ၫ်ဒံးတၫ်မၤနီၣ်စရီအဂ့ၫ်တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကးဘၣ် ကတီၫ်ခဲအံၤ လ့းသိၣ်(လိပ်သို)-ယၣ်ဒိၣ်(ယာဒို)တပၤ တၫ်ဒုးကဲထီၣ်သးကိးမုၫ်နံၤအဃိ သုးကီၣ်ကးတပၤ ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်ဆူ ဒူသ၀ီတဖၣ်အပူၤ ကိးမုၫ်နံၤဃၣ်ဃၣ်လီၤအဂ့ၫ် တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, တီအူကီၫ်ရ့ၣ်ပူၤ ကၠိတနီၤတခီ တၫ်ဘၣ်ပတုာ်ဃာ်အီၤဒီး မ့မ့ၫ်ကၠိတနီၤတခီ ဂုၫ်ကျဲးစၢးအိးထီၣ်၀ဲအဂ့ၫ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ကတီၫ်ခဲအံၤ စယးကၠံး၀့ၫ်ကမျၢၫ်လၢ (၈၀)မျးကယၤဃၣ်ဃၣ် ဃ့ၫ်ပူၤဖျဲးအသးလံဒီး မ့မ့ၫ်(၂၀)မျးကယၤတခီအိၣ်၀ဲဒၣ်ဖဲ သ၀ီအကပိာ်ကပၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ပှၤလၢအက့ၤဟံးတၫ်ဖိတၫ်လံၤတဖၣ်စ့ၫ်ကီးအိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. တၫ်ထီၣ်ဒုးစယးကၠံး၀့ၫ် ၀ံၤအလီၫ်ခံ(၁)သီ (၂)သီအတီၫ်ပူၤ ဖဲလၢကမျၢၫ်ဖိတဖၣ် စံာ်မှံဟးဖျိးအဆၢကတီၫ် သုးကီၣ်ကးအပှၤသုးဖိတဖၣ် လဲၤနုာ်လီၤလၢ ကမျၢၫ်ဟံၣ်ဃီတၫ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်အပူၤ၀ံၤ ဟံးန့ၫ်တၫ်ဖိတၫ်လံၤ, တၫ်ပီးတၫ်လီတဖၣ်အိၣ်၀ဲအသိး ဒွဲၣ်အူမၤဟးဂီၤကွံာ် တၫ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်အဂ့ၫ် တီအူကီၫ်ရ့ၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်သဃၢၤ စီၤသီတူၫ်ထူ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၫ်ဂီၤ-ဖဲလါယနူၤအါရံၤ(၂၀)သီအနံၤ, တီအူကီၫ်ရ့ၣ်ပူၤ တၫ်ထီၣ်မၤပျီရှဲကွံာ် သုးကီၣ်ကး အသုးကလၢၤတဖၣ်အကတီၫ်
photo:knu