လါအီကူၥ်(၁၅)သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
တၢ်ကဃိထံၣ်န့ၢ် ကီၢ်ဆၢမ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဂီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိၥ်၀ဲၤကျိၤ တီၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဆူ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒီးကီၢ်ယပၣ်ပဒိၣ်အအိၣ်အဂ့ၢ် န့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိၥ် မၣ်ရံးဆၣ်ဂံၣ်ယၣ်ပိၣ်ဆၣ်ဟၣ် ဆဲကျိးလိၤလိၤဆူ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်ဒီး ယပၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိၥ်၀ံၤ ဘၣ်ထွဲဒီးခၣ်ဘီဒံယါဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ် ဖဲကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤတၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ် တၢ်ကသမံသမိးဃုထံၣ်န့ၢ်အီၤအဂ့ၢ် ဃ့ထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခီၣ်ဘီဒံယါတပၤ သူ၀ဲမ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ် အလူၤသ့ၣ်ခါပတၥ် Ottawa Convention လံၥ်တၢ်အၢၣ်လီၤအဂ့ၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်တပၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ဖဲကီၢ်ဆၢပူၤအဃိ ကၠီၣ်တဲၣ်သိၣ်ဒူတဖၣ် အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတဖၣ် ဘၣ် ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဘၣ်ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်အဂ့ၢ် မၣ်ရ့းစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကတီၢ်အံၤစှၤနွံအတီၢ်ပူၤ ကၠီၣ်တဲၣ်သိၣ်ဒူတဂၤ ဟးဆှၣ်တၢ်ဖဲ ကၠီၣ်တဲၣ်-ခၣ်ဘီဒံယါကီၢ်ဆၢအကတီၢ် ယီၢ်ဘၣ်မ့ၣ်ပိၢ်ဒီးအခီၣ်တဲၥ်ကွံၥ်၀ဲအဂ့ၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ်ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ခၣ်ဘီဒံယါကီၢ်ဆၢအပူၤ ခီဖျိမ့ၣ်ပိၢ်အဃိ ကၠီၣ်တဲၣ်သုးဖိယီၢ်ဘၣ်မ့ၣ်ပိၢ်အခီၣ်တဲၥ်ကွံၥ်တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်(၄)၀ီတ၀ီလံအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢ မၣ်ရံး တဲတၢ်ဒီး ယပၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိၥ် တၢ်ကံၣ်ရှံၣ်အံၣ်၀ၣ်ယၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်အံၤန့ၣ် ခၣ်ဘီဒံယါမၤကမၣ် Ottawa Convention တၢ်အၢၣ်လီၤအဃိ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဖၣ် တၢ်ကသမံသမိးဟံးန့ၢ်ဂ့ၢ်၀ီအဂီၢ် တဲဆီၣ်တခုထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
၀ံၤအလီၢ်ခံ ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိတိၥ်၀ဲၤကျိၤ ပှၤကတိၤတၢ်ပၢ န့းခိၣ်ဒဲးဘၣ်လၣ်ကူၣ်ရၣ် စ့ၢ်ကီး ထံကီၢ်ဘီမုၢ်တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်, ပှၤမၤဘူၣ်တၢ်တဖၣ်လၢ အဆှၢန့ၢ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဖၣ်ဆူ ခၣ်ဘီဒံယါတဖၣ်အံၤ အဆိကတၢၢ်မၤတၢ်သမံသမိး ခၣ်ဘီဒံယါခၣ်ဘီဒံယါအတၢ်မၤတဖၣ်အဖီခိၣ်၀ံၤမး တၢ်ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဘၣ်အီၤအဂီၢ် တဲဆီၣ်တခုထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
မၣ်ရ့းတခီ အ၀ဲန့ၣ် ဒ်သိးခၣ်ဘီဒံယါတခီ ကလူၤမၤထွဲ တၢ်မၤရှဲပျီမ့ၣ်ပိၢ်ဂ့ၢ်၀ီတၢ်အၢၣ်လီၤအဂီၢ်ဒီး တၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံးအဂီၢ် စံးကတိၤတ့ၢ်၀ဲဒီး မလ့ရှါဒီးစ့ၣ်ကပူၣ်ပဒိၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဘၣ် အ၀ဲန့ၣ်သါဆဲးကျိး တဲသကိးတၢ်ဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် , Ottawa Convention ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ ပယၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် မၣ်ရ့းတဲပၥ်ဂၢၢ်ပၥ်ကျၢၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခၣ်ဘီဒံယါတကပၤစ့ၢ်ကီး ကၠီၣ်တဲၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ်န့ၣ် ဟဲနုၥ်လီၤတလၢခၣ်ဘီဒံယါထံကီၢ်တၢ်ပၢအပူၤအဂ့ၢ်စံး၀ဲဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါတအိၣ်၀ဲနီတမံၤဘၣ်အဂ့ၢ် မၣ်ရ့းစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်တခီ ခၣ်ဘီဒံယါသုး ဟဲဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ် တီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်မၤနီၤမၤဃါတဖၣ် သ့အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီး အ၀ဲစံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
Ref: Bangkok Post
