လါယူၤ(၁၂)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
ကီၢ်အမဲရကၤ, ကဲၣ်လံဖိနံယါကီၢ်စဲၣ်, လီးအၣ်ကၠလံး၀့ၢ်အပူၤ တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်တုၤတၢ်ပူထီၣ်အပတီၢ်အဃိ၀့ၢ်တၢ်လီၢ်တနီၤအပူၤတၢ်ထုးထီၣ်တၢ်ကလုၢ်လၢတၢ်တဘၣ်ဟးထီၣ်လၢမုၢ်နၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လီးအၣ်ကၠလံး၀့ၢ်ခိၣ် ကၣ်ရၣ်ဘ့းန့ၣ် ထုးထီၣ်တၢ်ကလုၢ်လၢ စးထီၣ်လၢ လီၢ်က၀ီၤနီၣ်ထိၣ်လါယူၤ(၁၀)သီ, ဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် မုၢ်နၤခါတၢ်ဟးထီၣ်လၢတၢ်ချၢတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လီးအၣ်ကၠလံး၀့ၢ်အပူၤ တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲအဖီခိၣ် ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် မၤကမၣ်တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်တဖၣ်, မၤပူထီၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကတြီဆၢ တၢ်မၤဟးဂုၤဟးဂီၤတဖၣ်အဂီၢ် လီးအၣ်ကၠလံး၀့ၢ်, က၀ီၤဒ့တဖၣ်အပူၤ တၢ်ထုးထီၣ်ဂ့ၢ်ဂီၤအူတၢ်ကလုၢ်လၢ မုၢ်နၤခါန့ၣ်တၢ်တဘၣ်ဟးထီၣ်လၢတၢ်ချၢဘၣ်အဂ့ၢ် ဘ့း တဲလီၤ၀ဲဆူ ပှၤဟံးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကလုၢ်လၢတၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအံၤ တုၤလၢလီၢ်ခံစှၤသီအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကအိၣ်ဒံး၀ဲအဂ့ၢ် ၀့ၢ်ခိၣ်တဲလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဟါလီၤခီတၢ်တဘၣ်ဟးထီၣ်တၢ်ကလုၢ်န့ၣ်တၢ်ပၥ်ပနီၣ်ဃၥ်အီၤလၢဟါ(၈)နၣ်ရံၣ်တုၤဂီၤ(၆)နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် လီၤ.
လီးအၣ်ကၠလံး၀့ၢ်အပူၤ တၢ်နုၥ်လီၤဟးထီၣ်ပှၤကညီဒီးခိသွဲ၀ဲၤကျိၤ(ICE)အ့ကၠ့းတဖၣ် နုၥ်လီၤဖီၣ် တဖိးသဲစးပှၤကီၢ်ချၢဖိတဖၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲအပူၤကွံၥ်နွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ထီဒါပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ် စးထီၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်ဒီၣ်နၢၤထရၢးန့ၣ် တၢ်ပူထီၣ်လၢအကဲထီၣ်သးဂ့ၢ်၀ီအဖီခိၣ် ဒံၣ်မိၣ်ကရံးတံးပၣ်တံၣ်ကရၢဖိ ပှၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဖိတဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် ဘ့းဒီးကဲၣ်လံၣ်ဖိနံယါကီၢ်စဲၣ် ပၢပြးခိၣ် က့ၣ်ပ့ၣ်နယူၣ်ဆွၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီတတုၤလီၤတီၤလီၤဘၣ်အဂ့ၢ် ပဲၥ်အၢပဲၥ်သီ၀ဲ၀ံၤ ပျဲလီၤ၀ဲ သုးမုၢ်ဒိၣ်အပှၤသုးဖိတဖၣ်ဒီး မရ့သုးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကမျၢၢ်တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတၢ်ဂ့ၢ်အပူၤဖဲၣ်ဒရဲၣ်ပဒိၣ်န့ၣ်သူတလၢအတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်အတၢ်မၤန့ၢ်ပၢခွဲးယၥ်အဖီခိၣ်၀ံၤပျဲလီၤ၀ဲသုးဖိတဖၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်တၢ်ပဲၥ်အၢပဲၥ်သီတဖၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲဒိၣ်မဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢဟံၣ်၀ါတခီ ပၥ်လီၤ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်ကဒီသဒၢ ဖဲၣ်ဒရဲၣ်ပဒိၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်ဒီး ICEအ့ကၠ့းတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဘၣ်မၤ၀ဲဒ်အံၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိထရၢး ပျဲလီၤမရ့သုးဖိတဖၣ်ဆူ လီးအၣ်ကၠလံး၀ံၤအဃိ တၢ်ထီဒါပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ရၤလီၤအသးဆူ ကီၢ်အမဲရကၤထံကီၢ်တၢ်လီၢ်အါတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ထီဒါပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ရၤလီၤအသးဆူ ဆံၣ်ယဲးတဲး, နယူယီး, ဆၣ်ဖရၣ်ဆ့းစကိၣ်, အီၣ်စတ့ၣ်, ခၠံၣ်ကၣ်ကိၣ်၀့ၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်အပူၤ တကးဘၣ် ပဒိၣ်၀ဲၤဒၢးအိၣ်သူၣ်လီၤ ၀ၣ်ရှ့ၣ်တၣ်ဒံၣ်စံၣ်၀့ၢ်ခိၣ်တဖၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်န့ၣ် ဟဲစိၥ်၀ဲ လံၥ်မဲၥ်ဖျဲၣ်လၢအထီဒါICEတဖၣ်အသိး ကိးသတြီၤ၀ဲစ့ၢ်ကီး တၢ်ထီဒါ တၢ်မၤလီၤပှီၢ် ပှၤလၢဟဲအိၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲအိၣ်ဆိးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်တခီ ခါဟဲကဟဲစှၤသီအတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤလဲၢ်ထီၣ် တၢ်ထီဒါပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတဖၣ်လၢ ထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်အပူၤကန့ၢ်ကသ့အဂီၢ် တဲလီၤဃၥ်၀ဲ၀ံၤ ဖဲလါယူၤ(၁၄)သီအနံၤန့ၣ် တၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤမၤ၀ဲ တၢ်ယူၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ No Kingsလၢအမ့ၢ် ပှၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ပၣ်ဃုၥ် တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ပၥ်သးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအနံၤန့ၣ် အလီၤဘၣ် ထရၢးအအိၣ်ဖျဲၣ်မုၢ်နံၤအသိး အလီၤဘၣ်တသီဃီစ့ၢ်ကီးလၢ ထရၢးအတၢ်နဲၣ်လီၤအဖီခိၣ် တၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤမၤ၀ဲ ကီၢ်အမဲရကၤသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးတၢ်ဂဲၤလိတၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
Ref: Reuters
