လါယူၤလံ (၁)သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်
ဖဲ၂၀၂၅နံၣ်, လါယူၤလံဒီ(၁)လါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤ ကီၢ်ရ့ၣ်,သုးက့တဖၣ်အပူၤ တၢ်မၤလၤကပီၤကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သကိးသ့ၣ်အလါအံၤန့ၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်,ကီၢ်ဆၣ်တဘ့ၣ်စုၥ်စုၥ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒီး ကညီသးစၢ်ကရၢတဖၣ်, ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်ဒီးကရူၢ်ကရၢအဂၤတဖၣ် ပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး သူၣ်သကိး၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကီၢ်ရ့ၣ်ဘျံးဒဝဲၢ် ကီၢ်သူလ့ၤသ့ၣ်ပှၢ်ဝဲၤကျိၤဒီးကီၢ်ရ့ၣ်ဘျံးဒဝၢ်ကညီသးစၢ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ် ပၥ်ဖှိၣ်ဒီး မၤလၤကပီၤကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သကိးသ့ၣ်အလါ ဖဲလါယူၤလံ(၁)သီ, ၂၀၂၅နံၣ်အနံၤ န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤလၤကပီၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ တၢ်တဲဘၣ်ဃး ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သကိးသ့ၣ်အလါကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်, တၢ်ဖးဝဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သးသ့ၣ်ပှၢ်ဝဲၤကျိၤ, ဝဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်မါဘးထိ အလံၥ်ဟ့ၣ်ယုၢ်, တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကီၢ်ရ့ၣ်ဘျံးဒဝဲၢ်နဲၣ်ရွဲၣ်ပဒိၣ်စီၤအဲၣ်နၤ ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ဝဲ ဒူသဝီသ့ၣ်ပှၢ်လံၥ်အုၣ်သး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သးပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤလၤကပီၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဝဲၤကျိၤသးစၢ်ဒီး ဒူသဝီကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ပၥ်ဖှိၣ်ဒီး သူၣ်သကိးသ့ၣ် ဖဲမဲၢ်သမံၢ်ထၣ် (ထံထၣ်)သဝီအဂ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး ဒ်ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သကိးသ့ၣ်အလါအသိး ၂၀၂၅ နံၣ်, လါယူၤလံ (၁) သီအနံၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤ ကီၢ်ရ့ၣ်ဒူပျၥ်ယၥ်ဟီၣ်က၀ီၤပူၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သ့ၣ်အမုၢ်နံၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျၤကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ.
လၢပှၤကညီဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်ဝဲအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ထံကီၢ်တဘ့ၣ်တၢ်ဃံတၢ်လၤ ကဖျါလါဟ့အဂီၢ် ထံကျိထံကွၥ်, ဟီၣ်ခိၣ်(ကစၢၢ်ကလိ)ဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်ယၢၤအလုၥ်ကလုၥ်တဖၣ် သုတလီၤဆှုဟးဂီၤတဂ့ၤအဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢသ့ၣ်ပှၢ်တၢ်ဟးဂုၥ်ဟးဂီၤအဃိ မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတဘၣ်လီၣ်ဘၣ်စး, ကစၢၢ်ကလိသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ် ဟီၣ်လၥ်, ထံအီၣ်တၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်, ထံလုၢ်ဘၢတၢ်, မူခိၣ်စူၤလၢအဆၢကတီၢ်တဘၣ်, တၢ်ဖိလံၤဖိဃၢ်လၢ မၤဟးဂီၤ တၢ်သူတၢ်သၣ်ဒီး တၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိတဖၣ်အါထီၣ်, ပှၤကညီတၢ်မူတဝၢပူၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါဟဲအိၣ်ထီၣ်အသး, ဟီၣ်ခိၣ်တဖၣ် အထုးအစီဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အကဘျံး (Ozone Layer) ဘူလီၤကွံၥ်အဃိ ကဲထီၣ်က့ၤ ကလံၤမုၢ် သီၣ်ဂီၤမုၢ် တၢ်မၤဘၣ်ဒိးဘၣ်ထံတၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်ဟဲအိၣ်ထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤလံ(၁)သီ တုၤ (၃၀)သီ မ့ၢ်၀ဲကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သ့ၣ်အလါ (Kawthoolei Tree Planting Month) အဃိ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူပျၥ်ယၥ်ကီၢ်ရ့ၣ် ထုးထီၣ်မၤလၤကပီၤဝဲ တၢ်သူၣ်သ့ၣ်အမုၢ်နံၤအံၤလၢ တၢ်ကတိၤဖျၢၣ် “သ့ၣ်ပှၢ်မ့ၢ်ဝဲ ပတၢ်အိၣ်မူ, ပကအိၣ်မူသဃဲၤဒီးသ့ၣ်ပှၢ်” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သူၣ်သကိးသ့ၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အံၤ ဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤ လၢဒူပျၥ်ယၥ် ကီၢ်ရ့ၣ် သ့ၣ်ပှၢ် ၀ဲၤကျိၤခိၣ်နၢ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒီးကၠိဖိမုၣ်/ခွါ , ကရူၢ်ဒူသဝီအပူၤ ဒူဖိသဝီဖိတဖၣ် ဟဲပၥ်ဖှိၣ် မၤလၤ ကပီၤဝဲ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်သူၣ်သ့ၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအဂ့ၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သး ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကစီၣ်အဖီခိၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ် န့ၣ်လီၤ.
