လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ(၂၄)သီ,၂၀၂၅နံၣ်
ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ(၂၂)သီနံၤ, သုးကီၣ်ကးအခိၣ်မ့အီၣ်လဲၣ်န့ၣ် နီၤဖးလီၤတၫ်လီၫ်ခံတီၤ ထံၣ်လိာ်လီၤဆီ၀ဲ ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီးရၢရှၢၣ်ကိတိာ်ခံဂၤ လၢတသီဃီအတီၫ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
လၢဂီၤခီန့ၣ် ထံၣ်လိာ်အသးဒီး ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၫ်ဂၤကိတိာ် Mr. Maris Sangiampongsa ဖဲဘယ့းနီၣ်ယ့းသၣ်, တမှံၤ ဘျီၣ်ပူၤ၀ံၤ လၢမုၫ်ဆါခီန့ၣ် ထံၣ်လိာ်ကဒီးအသးဒီး ရၢရှၢၣ်မုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၫ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ကိတိာ် Maxim Reshetnikov ဖဲသုးကီၣ်ကးပှၤပၢၤလီၫ်ဆ့ၣ်နီၤ,မီၫ်သီတမှံၤဘျီၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲထံၣ်လိာ်အသးဒီး ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၫ်ဂၤကိတိာ်အကတီၫ် သုးကီၣ်ကးအခိၣ်မ့အီၣ်လဲၣ်န့ၣ် တဲ၀ဲလၢ ပ၀ဲကီၫ်ပယီၤ တကပၤ “တၫ်ဒုးလီၤပှီၫ်ကွံာ်အိၣ်လဲတၫ်လံၣ်တၫ်လီန့ၣ် ပပာ်ဒ်ဒီကလုာ်မူဒါတခါအသိး၀ံၤ”ပကဃုထံၣ်သ့ၣ် ဃံးန့ၫ်ဂ့ၫ်၀ီတုၤလီၤတီၤလီၤအဂ့ၫ်ဒီးထံကီၣ်ခံဘ့ၣ်ကီၫ်ဆၢတၫ်အိၣ်ဂၢၫ်ဆိးကျၢၤပာ်ဃုာ် တၫ်ဃုထၢတၫ်ဂ့ၫ်တဖၣ်စ့ၫ်ကီး တၢၣ်ပီၣ်တဲ သကိး၀ဲအဂ့ၫ် တၫ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ အပူၤပာ်ဖျါ၀ဲလီၤ.
ရၢရှၢၣ်ကိတိာ်တခီ လၢတၫ်ကဟဲထီၣ်(၅)၀ီတ၀ီ ရၢရှၢၣ်-ပယီၤတၫ်ကူၣ်လဲၫ်မၤကၤဒီးတၫ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးမုာ်ကျိၤ၀ဲၤ ကွာ်ခီၣ်မံးရှၢၣ် တၫ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၫ်၀ံၤ အ၀ဲဒီးအပှၤတဖၣ်န့ၣ် တၫ်တူၫ်လိာ်ခီၣ်ဆၢအီၤ ဟါတၫ်အီၣ်လၢဟိၣ်တဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲထံၣ်လိာ်အသးအကတီၫ် ပယီၤ-ရၢရှၢၣ်လၢမုာ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ကိးသနၢၫ်ဒဲးအပူၤ တၫ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၫ်ကသ့အါထီၣ် တၫ်အိၣ်သးတဖၣ်,ကီၫ်ပယီၤပူၤတၫ်ထုးထီၣ်လီမ့ၣ်အူကန့ၫ်အဂီၫ်,ဂာ်လၢတၫ်သူအီၤလၢတၫ်ထူၣ်တၫ်ဘိအဂီၫ်တဖၣ် တၫ်ထုးထီၣ်ကန့ၫ်အဂီၫ်,ရ့ၣ်နီၣ်ဒီးဂာ်တၫ်ဖိတၫ်လံၤတဖၣ် တၫ်ထုးထီၣ်ကန့ၫ်အဂီၫ် ရၢရှၢၣ်အိၣ်ကတီၤအသးလၢကဘျၢ လီၤတၫ်အဂီၫ် တၫ်အိၣ်သးတဖၣ် တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိး၀ဲအဂ့ၫ် သုးကီၣ်ကး ပာ်ဖျါ၀ဲလီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၫ်ဂၤအတၫ်ဟဲဆူန့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်န့ၣ် ထံကီၫ်ခံဘ့ၣ်ကီၫ်ဆၢဟီၣ်က၀ီၤ ရၤမတံပာ်ဃုာ် လၢကီၫ်ပယီၤတကပၤ အိၣ်လဲတၫ်လံၣ်တၫ်လီတၫ်ဖံးတၫ်မၤ(ကၠါဖျး) တၫ်ကဒုးလီၤပှီၫ်ကွံာ်အဂီၫ် ဖဲပယီၤ,ကၠီၣ်တဲၣ်,တရူး ထံကီၫ်(၃)ဘ့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၫ်အကတီၫ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်၀ဲလီၤ.
ဘၣ်ထွဲဒီးကၠါဖျးတၫ်ဖံးတၫ်မၤန့ၣ် ဂ့ၫ်ခီၣ်ထံးတၫ်လိာ်ဘၣ်လၢအမ့ၫ် လီမ့ၣ်အူဒီးအ့ၣ်ထၢၣ်နဲးတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၫ်လၢဒိးန့ၫ်၀ဲလၢကီၫ်ပယီၤအပူၤဘၣ်အမဲာ်ညါ ဟံးန့ၫ်၀ဲလၢထံကီၫ်အဂၤအဂ့ၫ် သုးကီၣ်ကးန့ၣ် ဖဲအပူၤကွံာ်လါၣနူၤအါရံၤအပူၤန့ၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်တ့ၫ်ကၠီၣ်တဲၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်တကပၤစ့ၫ်ကီး ပတုာ်ကွံာ်တၫ်ဆါလီၤန့ၫ်လီမ့ၣ်အူဒီးစဲးဖီကဟၣ်သိဆူ ရၤမတံ,တၣ်ခၠံၣ်လ့းဒီးဃိၣ်သၢဖျၢၣ် ဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
သုးကီၣ်ကးအခိၣ် တူၫ်လိာ်ထံၣ်လိၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၫ်ဂၤကိတိာ်တၫ်လီၫ်လၢအမ့ၫ် ဘယ့းနီၣ်ယ့းသၣ်,တမှံၤဘျီၣ်န့ၣ် အါတက့ၫ် သုးရိၣ်မဲခိၣ်ကျၢၫ်ခံ စိ၀့ဒီးသုးကီၣ်ကးအသုးခိၣ်နၫ်ဒိၣ်ထီတဖၣ် ညီနုၫ်တူၫ်လိာ်ထံၣ်လိာ်ကီၫ်ပူၤ, ကီၫ်ချၢတမှံၤတဖၣ်အလီၫ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတမှံၤဘျီၣ်အံၤအပူၤ သုးကီၣ်ကးအခိၣ်မ့အီၣ်လဲၣ်န့ၣ် ထံၣ်လိာ်တ့ၫ်အသးဒီး ထံရူၫ်ကီၫ်သဲးပၣ်တံၣ်ခိၣ်နၫ်တဖၣ်, ကလုာ်ဒူၣ်တၫ်ပၢၫ်ဆၢခိၣ်နၫ်တနီၤလၢဆဲးလီၤNCAဒီးကၠီၣ်တဲၣ်စီၤပၤသုးမုၫ်ဒိၣ်၀ဲၤဒၢးခိၣ်ကျၢၫ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၫ်ကရၢ ပှၤပၢၤလီၫ်ဆ့ၣ်နီၤဒီးကၠီၣ်တဲၣ်သုးမုၫ်ဒိၣ် ဒုးယၤဂ့ၫ်၀ီပှၤနဲၣ်တၫ်အပတီၫ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တမှံၤဘျီၣ်လၢတူၫ်လိာ်ထံၣ်လိာ်ရှရှၢၣ်ကိတိာ်န့ၣ် တချူးသုးဟံးန့ၫ်ထံကီၫ်တၫ်စိတၫ်ကမီၤအကတီၫ် မ့ၫ်ထံကီၫ် ကီၫ်ခိၣ် ဟံၣ်,မီၫ်သီတၫ်ထံၣ်လိာ်သးဘျီၣ်၀ံၤ ညီနုၫ်တၫ်ထံၣ်လိာ်တူၫ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ ထံကီၫ်ပတီၫ်ပှၤတမှံၤလၢအရ့ဒိၣ်တဖၣ် ဒီးတၫ်ဟ့ၣ်လီၤမီၫ်သီမီၫ်လါလီၫ်မူဒါလီၫ်လၤတၫ်လီၫ်န့ၣ်လီၤ.
သုးဟံးန့ၫ်ထံကီၫ်တၫ်စိတၫ်ကမီၤ၀ံၤအလီၫ်ခံ ဘၣ်တၫ်ကိးဆီတလဲကံၤအီၤလၢ သုးကီၣ်ကးပှၤပၢၤလီၫ်ဆ့ၣ်နီၤ၀ဲၤဒၢး, မီၫ်သီတမှံၤဘျီၣ်၀ံၤ ညီနုၫ်ဟ့ၣ်လီၤမီၫ်သီလီၫ်လါမူဒါဒီးထံၣ်လိာ်အသး ဒီးထံကီၫ်ပတီၫ်ကီၫ်ပူၤ,ကီၫ်ချၢ တမှံၤတနီၤအဂ့ၫ် န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၂၄နံၣ် လါအီကူးအပူၤ တရူးထံဂုၤကီၫ်ဂၤကိတိာ်မံးစထၢၣ်၀ၣ်ယိ လၢဟဲဆူကီၫ်ပယီၤပူၤစ့ၫ်ကီး တူၫ်လိာ်ထံၣ်လိာ်၀ဲဖဲမီၫ်သီတမှံၤဘျီၣ်ပူၤဒံးန့ၣ်လီၤ.
Ref: Mizzima
