လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၅သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, အၣ်ထူခ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်
ဃိၣ်လိၥ်ကျိအပူၤ ခီဖျိArsenicတၢ်အစုၥ်အပျၢ်တဖၣ် အိၣ်ကျဲကျီသးအါတလၢအဃိ တၢ်သုတအီအီၤတဂ့ၤအဂီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် နဲၣ်လီၤ၀ဲအဂ့ၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ကစီၣ် ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဖဲမဲဟီၣ်ဆီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်, စူးမွဲကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၤထံဖိကီၢ်ဖိလၢ ကဟးဆှဲးတၢ်သူဒီး အီဃိၣ်လိၥ်ကျိ အထံဒီး ညၣ်လၢဃိၣ်လိၣ်ကျိအပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲ ဃိၣ်လိၥ်ကျိထံအဆၢကတီၢ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်၀ဲလၢ Arsenic အစုၥ်အပျၢ်အါတလၢအဂ့ၢ် ပှၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကံၢ်မဲဖၠၣ်စိမိၤအခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် စဲးအ့ၣ်တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲၤကျိၤ ပၥ်ဖျါထီၣ်၀ဲ လံၥ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢဘၣ်ထွဲဃိၣ်လိၥ်ကျိထံတၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ကီၢ်ရ့ၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ကၣ်ဖၣ်မီးထဲၣ်ဆီၣ် ကိး၀ဲဂ့ၢ်ဂီၤအူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၃သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါအဖီခိၣ် Arsenic အစုၥ်အပျၢ်အါတလၢ လၢဃိၣ်လိၥ်ကျိပူၤ ဖဲသီၣ်လဲထၣ် ဒီး မဲးခါထၣ်အခိၣ်အဃၢၤန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဖီခိၣ် လီၢ်က၀ီၤဒူသ၀ီဖိတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတဖၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤဖိလၢအိၣ်ဆိးဖဲ ဃိၣ်လိၥ်ကျိကၢၢ်နံၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်ဒိးသန့ၤအိၣ်မူ၀ဲဒၣ်လၢ ဃိၣ်လိၥ်ကျိအံၤအဃိ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကစီၣ်အံၤအဖီခိၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢတၢ်လီၤဆီဘၣ်အဂ့ၢ် ဘၣ်သၣ်တၤဖၤ သ၀ီသးပှၢ် စူး၀ဲးဆၣ်မၤကၠ့း စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ပှၤသ၀ီဖိတဖၣ် မ့ၢ်တစူးကါ၀ဲ ဒီး မ့ၢ်တအီၣ် ညၣ်တဖၣ်ဒၣ်လဲၥ် တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်တဖၣ်လၢအိၣ်ဖဲ ဃိၣ်လိၥ်ကျိကၢၢ်နံၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အစုၥ်အပျၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂ့ၢ် အ၀ဲသ့ၣ်နဲၣ်လီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လါနိၣ်၀့ဘၢၣ်အပူၤ ဖဲထံလီၤသံးအဆၢကတီၢ် လီၢ်က၀ီၤဖိတဖၣ် သူၣ်လီၤဖျးလီၤ၀ဲ တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တဖၣ်ဒီး ညါသူးတဖၣ်ဖဲ မဲးမုၢ်ခိၣ်အဃိ တၢ်အစုၥ်အပျၢ်တဖၣ် ကအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်ဒီး တၢ်သူတၢ်သၣ်တဖၣ် သ့အဂ့ၢ် စူး၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပှၤလီၢ်က၀ီၤဖိလၢ အိၣ်ဖဲဃိၣ်လိၥ်ကျိကၢၢ်နံၤတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် သုတဂဲၤလိၥ်ကွဲဒီးထံအဂီၢ် တြီ၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး မ့မ့ၢ်လၢ ပနၢ်တဖၣ်တခီ ဒ်ညီနုၥ်အသိး လီၤလၢထံကျိပူၤ ဂဲၤလိၥ်ကွဲ၀ဲန့ၣ်လီၤ. ကတီၢ်ခဲအံၤဒၣ်လဲၥ် ပဒိၣ်ဖဲလဲၣ်တဖုမ့ၢ်ဂ့ၤ တဟဲလီၤ၀ဲလၢ ဒူသ၀ီတဖၣ်ဘၣ်ဒီး တဟဲတဲနၢ်ပၢၢ်၀ဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်၀ဲတဖၣ် အရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ် ဒူသ၀ီဖိတဖၣ် ပဲၥ်အၢပဲၥ်သီ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဃိၣ်လိၥ်ကျိအပူၤ ဘၣ်မနုအဃိ Arsenic အစုၥ်အပျၢ်တဖၣ် ဟဲအါထီၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲအဂံၢ်ခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိအဂ့ၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ပၥ်ဖျါဃၥ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
